Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/992

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Oklepiec, żelaza na chwytanie zwierzyny, sidła żelazne; paka lnu, 50 funtów ważąca.

Oklepywać, uklepywać, obrównywać co dokoła czego albo po wierzchu czego.

Oklinić, opatrzyć klinami.

Okluzja, łć., własność niektórych ciał zatrzymywania w sobie gazów i łączenia ś. z niemi.

Okłacać, dok. Okłócić; zlekka wymłócać, wybijać co najlepsze ziarna, zostawiając w kłosach pośledniejsze, które trudniej wymłócić.

Okład, okładanie czymkolwiek chorej części ciała, kataplazm, kompres: o. gorący, zimny, o. z wody pokojowej, o. z siemienia lnianego; ciecz lekarska rzadka, w której ś. macza płótno i przykłada do ciała; obłożenie, obłóżka, obramowanie czym; z o-em = z górą, przeszło, więcej niż (żył 100 lat z okładem).

Okładać, dok. Obłożyć — p. Obkładać; o. kogo = bić go mocno batem, kańczugiem.

Okładka, Okładzina, owinięcie; to, czym ś. co okłada, otacza; o. u strzelby = łoże; o. u noża = trzonek; o. u książki = oprawa; o. u sukni = oblamowanie, ogarnirowanie; o. potrawy = garnirunek, garnitur; objazdka, nałożenie drogi.

Okładzinap. Okładka; sztuka krąglakowa a. nawpół darta, na wciosy wsunięta, używana do pułapu w kopalniach; ocembrowanie; w bud., lamperja, taflowanie.

Okłamywać, for. dok. Okłamać; kłamiąc oszukiwać, łudzić, zwodzić, wyprowadzać w pole, obełgiwać; kłamstwa na kogo gadać, obmawiać, obgadywać, spotwarzać; o. ś., łudzić ś., oszukiwać ś., okłamywać siebie nawzajem.

Okłot, Okłót, snopy zboża jakiegokolwiek gatunku lekko omłócone, w których pośledniejsze ziarna jeszcze pozostały dla wymłócenia w czasie wolniejszym; w lm., tarcice, deski, któremi ś. obija czyli opierza drewniane pomieszkanie a. chata, opierzenie, szalowanie; snop słomy równej, niemierzwionej.

Okłócićp. nied. Okłacać.

Okno, wycięcie w ścianie budynku, zasłaniane szybami w ramach a., jak dawniej, innym przezroczystym materjałem, przez które światło i powietrze wchodzi do wnętrza (fig.), zwykle o 2 połowach otwieranych; o. weneckie = mające 3 a. więcej skrzydeł; o. balkonowe = prowadzące na balkon; o. kratowane = opatrzone kratą; o. ślepe = udane, malowane, zagłębienie w murze, zasłonięte ramą z szybami dla zachowania symetrji w rozmieszczeniu okien; o. podwójne, dubeltowe = druga rama okienna z szybami, wstawiana na zimę; o. sklepowe, wystawowe = w którym są wyłożone na pokaz przedmioty wyborowe a. ciekawe, znajdujące ś. w sklepie; otwór w ścianie, dymnik, luft, wylot; strzelnica w murze; przen., ujście, luka, wylot; o. stawidłowe = otwór stawidłowy; otwór do wnętrza ziemi, szyb (w górnictwie); w myśl., otwór, miejsce próżne między rozstawionemi sieciami; wychód z nory borsuka albo lisa na wierzch ziemi.

Oknówka, gatunek jaskółki.

Oko, wzrok, zmysł widzenia: narząd wzroku, organ służący do widzenia (fig.); dobre oczy, kiepskie oczy, bystre, słabe oczy; niebieskie, czarne, piwne oczy; oczy ładne, żywe, ła-