Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/984

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

przeciwko działaniu ognia, straż o-a = wyćwiczona w gaszeniu pożaru; towarzystwo o-e = t. asekuracyjne ubezpieczeń od ognia; powstały wskutek działania ognia (pokłady o-e w geologji = plutoniczne).

Ognipłoń, roślina z rodz. ostrojowatych o kwiatach purpurowych a. fjoletowych, hodowana jako roślina ozdobna (fig.).

Ognisko, miejsce, na którym ogień ś. roznieca; o. kuchenne = kuchnia, komin; o. u kotłów machin parowych = palenisko; stos ognia, rozpalony pod gołym niebem (o-a obozowe) (fig.); dom, mieszkanie, gniazdo rodzinne (o. domowe); punkt środkowy, ośrodek, siedlisko, rozsadnik, centr (o. oświaty); o. choroby = skąd ś. choroba rozchodzi; punkt, gdzie ś. przecinają promienie, przechodzące przez soczewkę, a. odbite od zwierciadła wklęsłego (fig.); punkt, w którym najostrzej widać w ciemni optycznej odbity obraz, mający ś. fotografować; miejsce w piecu hutniczym, gdzie ś. rozkłada paliwo, palenisko.

Ogniskować, w jedno ognisko zbierać, skupiać, zgromadzać, ześrodkowywać; o. ś., ześrodkowywać ś., skupiać ś., zgromadzać ś.

Ogniskowy, dotyczący ogniska; odległość o-a = odległość między soczewką a. powierzchnią wklęsłego zwierciadła a ogniskiem; o-a odległość lunety = odległość ogniskowa jej szkła przedmiotowego; linie o-ep. Linje kaustyczne.

Ognisty, gorejący; buchający ogniem (góra o-a = wulkan); rozpalony, rozżarzony; palny, prochem nabijany (broń o-a); podobny do ognia, płomienisty (o. kolor); zapalczywy, przeszywający nawskroś; spojrzenie o-e = namiętne; żarliwy, strzelisty gorliwy, serdeczny (modlitwa o-a); mający wiele ognia, wiele życia, pełen zapału, krewki, zapalczywy, namiętny (temperament o., styl o.).

Ogniszek, motyl dzienny z rodziny oboczaków (fig.).

Ogniście, Ognisto, z ogniem t. j. żarliwie, zapalczywie, namiętnie, gorąco; serdecznie, zapamiętale.

Ogniwo (zdr. Ogniwko), kółko łańcucha, część łańcucha, łącząca ś. z innemi (fig.); ucho u prętów, stanowiących łańcuch; pierścień, krąg, splot, zwój; węzeł, łącznik, spójnia, związek (o-a przyjaźni, o-a małżeńskie); łańcuch, pasmo, szereg; w fiz., element elektryczny, część stosu elektrycznego (fig.).

Ognoićp. nied. Ognajać.

Ognuśniały, zguśniały, zleniwiały.

Ogolić, nied. Ogalać; zebrać komu brzytwą włosy, zwłaszcza z twarzy; oczyścić z łuski (o. rybę); uwolnić z włosów, zgolić; ogołocić, obnażyć, wyzuć, obrabować, ograbić; o. bez mydła = obić; o. ś., kazać ś. ogolić a. ogolić ś. samemu; zostać ogołoconym ze wszystkiego, ograbionym, wyzyskanym.

Ogołocićp. nied. Ogałacać.

Ogon, u zwierząt kręgowych przedłużenie kości pacierzowej, wystającej na zewnątrz, złożone z coraz drobniejszych kręgów, porosłe najczęściej długim włosem