na stosie; jeden za drugiego wskoczył by w o. = oddałby życie za niego; przy jednym o-niu piec dwie pieczenie = chcieć za jednym zamachem mieć dwie korzyści; ognisko, stos (o-nie obozowe); salwa, strzelanina; dać o-nia = wystrzelić; o-nia! (komenda) = pal! strzelaj!; wziąć kogo we dwa ognie = strzelać doń z dwóch stron; przen., zaatakować z dwóch stron kogo, wziąć kogo w opały z dwóch stron; upał, żar, skwar; przen., zapał, gorączka; połysk, błysk, promień (brylant rzuca piękne o-nie); o-nie sztuczne, o-nie bengalskie = fajerwerki; o. św. Elma — p. Elma św. ogień; o-nie greckie = wymyślone przez Kallinika z Heliopolisu, w VII wieku po Chrystusie, pociski, złożone z materjałów palnych, a wyrzucane za pomocą specjalnych maszyn, służyły do podpalania okrętów nieprzyjacielskich, potym zostały zastąpione przez proch, inaczej zwano je też ogniami gregorjańskiemi.
Ogier, tur.,, samiec zwierząt ssących jednokopytowych; koń niewałaszony, reproduktor, stadnik.
Oginać, dok. Ogiąć; nachylać dokoła, zginać, przyginać.
Ogipsować, obłożyć gipsem, oblepić gipsem.
Ogiwalny, fr., w archit., w kształcie łuku szpiczastego.
Oglądać, dok. Obejrzeć; opatrywać, rozpatrywać, przypatrywać ś.; o. ś., patrzeć poza siebie, wokoło siebie; o. ś. na kogo = liczyć na kogo, rachować na czyjąś pomoc, radę i t. p.; mieć wzgląd na co a. na kogo; mieć co na względzie, zwracać uwagę na co, liczyć ś. z czym; na nic ś. nie oglądać = na nic nie baczyć, nie zwracać na nic uwagi, iść prosto do celu z całą bezwględnością.
Oględny, oglądający ś. na okoliczności, mający coś na względzie, baczny, ostrożny, przezorny, uważny.
Oględziny (-in), oglądanie, nawiedzanie, obejrzenie, rewizja, autopsja; o. pośmiertne = obdukcja.
Ogłada, wyrobienie towarzyskie, grzeczność, dobry ton, uprzejmość towarzyska; gładkość, polor.
Ogładzać, dok. Ogładzić; z wierzchu a. wokoło gładzić, wygładzać, polerować, szlifować; przen., uczyć kogo obyczajności towarzyskiej, poloru, grzeczności, cywilizować; o. ś., gładkim ś. stawać po wierzchu, wygładzać ś.; przen., nabierać ogłady, ocierać ś. między ludźmi, wyrabiać ś. pod względem towarzyskim, cywilizować ś.
Ogładzać, dok. Ogłodzić; pozbawiać żywności, głodu nabawiać, o głód przyprawiać, nie dopuszczać żywności (podczas oblężenia); o. ś., doznawać głodu, sprowadzać na siebie głód.
Ogłaskać, nied. Ogłaskiwać; oswoić, obłaskawić, ugłaskać (zwierzę dzikie, ptaka); uspokoić, udobruchać; o. ś., oswoić ś., obłaskawić ś., pozbyć ś. srogości, pohamować ś. w gniewie.
Ogłaszać, dok. Ogłosić; uwiadomić wszystkich o czym, podawać co do wiadomości publicznej, obwieszczać, opowiadać, rozgłaszać, obwoływać; o. co w pismach = dać ogłoszenie, reklamę, opisywać co w gazetach; o. co drukiem = wydawać co, drukować co, publikować; o. kogo wodzem = obierać go na wodza, powoływać, okrzykiwać; o. ś., mianować ś. czym publicznie, podawać ś. za kogo, dawać znać o sobie; obwieszczać ś. za pośrednictwem gazet, plakat, afiszów i t. p. środków reklamowych; opowiadać ś., anonsować ś.
Ogłodzić — p. nied. Ogładzać.
Ogłosić — p. nied. Ogłaszać.
Ogłoszenie, uwiadomienie, za-
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/982
Ta strona została przepisana.
