Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/981

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Oftalmoskop, gr., wziernik oczny, przyrząd do badania wnętrza oka (fig.).

Ofukliwy, opryskliwy, zrzędny, skłonny do gniewu.

Ofuknąć kogo = z gniewem mu odpowiedzieć, odpowiedzieć mu oburkliwie, połajać go; o. ś. na kogo a. komu = rozgniewać ś. na niego, oburzyć ś., oburknąć ś.

Ogacać, forma dok. Ogacić; otaczać, osłaniać gacią, faszyną dla zabezpieczenia od zimna, wiatru i t. p.

Ogadywać, Obgadywać, forma dok. Ogadać, obgadać; zaocznie o kim źle mówić, obmawiać go, spotwarzać, zniesławiać; gadając obrobić, załatwić, omówić (o. sprawę, interes).

Ogajać, otaczać, ozdabiać zielonemi drzewkami, gałązkami, omajać.

Ogalać, forma dok. Ogolić; golić ze wszystkich stron, dokonywać golenia; ogałacać, obnażać, wyzuwać ze wszystkiego, narażać na straty; o. rybę = oskrobywać z łuski.

Ogałacać, forma dok. Ogołocić; odzierać ze wszystkiego, obnażać, wyzuwać, pozbawiać wszystkiego; o. ś., tracić wszystko, wyzuwać ś. ze wszystkiego, zostawać gołym.

Oganiać, forma dok. Ognać, Obegnać; odganiać, odpędzać; w koło co pędem obiegać; otaczać, obwodzić; przen., opędzać, zaspokoić (o. potrzeby codzienne); o. ś., opędzać ś.; o. ś. komu, a. o. kogo = bronić ś. przed kim, chcieć ś. go pozbyć.

Ogar, węg., rasa psa gończego maści podpalanej

Ogarek, niedopalony kawałek (świecy, pochodni i t. p.), niedopałek, obcięty przy objaśnianiu świecy kawałek knota.

Ogarniać, forma dok. Ogarnąć; otaczać, obejmować, zajmować, okrążać, oblegać, obstępować, opadać, opaść, okrywać; przygarniać, osłaniać opieką; pojmować, rozumieć; opanowywać, owładać, przenikać, zdejmować; mieścić, zamykać, zawierać, ograniczać; przygładzać (o. włosy); zgarniając obmiatać (o. ubranie z pyłu); spędzać plewę z wierzchu (o zbożu); ubierać, przyodziewać kogo; o. ś., być ogarniętym; zgarniając, oczyścić co; przyodziewać ś., ubierać ś. schludnie, choć niewykwintnie.

Ogarnirować, garnirowaniem obłożyć, otoczyć, obszyć.

Ogarnywaćp. Ogarniać.

Ogarzyca, suka ogara.

Ogieniek, mały, marny ogień.

Ogień, palenie ś. czego płomieniem, gorzenie, jednoczesne zjawianie ś. ciepła i światła przy paleniu ciał, płomień, zarzewie; ukazywanie ś. iskier, skrzesać o-nia = wydobyć iskry uderzeniem stali o krzemień i zapalić; wzniecić o., rozpalić o., grzać przy o-niu; o. z oczu tryska = oczy świecą gniewnie; wpaść, jak po o. = bardzo ś. śpieszyć, bawić bardzo krótko; czy można prosić o o.? = czy można zapalić papierosa a. cygaro od pańskiego cygara a. papierosa?; pożar, o.! gore! = nawoływanie, że ś. pali, że wybuchnął pożar; bać ś. czego, jak o-nia = bardzo ś. bać; o-nie na niego wystąpiły = rumieniec; o-nie mnie przeszły = zrobiło mi ś. gorąco; od powietrza, głodu, o-nia i wojny zachowaj nas, Panie = od klęsk żywiołowych; podłożyć o. = wzniecić pożar; ubezpieczenie od o-nia; pożoga wojenna; pustoszyć kraj o-niem i mieczem = palić i zabijać; kara o-nia = spalenie