Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/932

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Obupłciowy, mający organy rozrodcze obu płci (rośliny, niektóre zwierzęta).

Oburącz, obydwoma rękami.

Oburęcznie, jedną i drugą ręką.

Oburęczny, wprawny do robienia obu rękami; do trzymania w dwu rękach.

Oburkliwy, hardy, zuchwały, niegrzecznie odpowiadający.

Oburknąć się, zuchwale, hardo odpowiedzieć, ofuknąć.

Oburzać, forma dok. Oburzyć; dać powód komu do gniewu; obruszać kogo na siebie; o. ś. być rozgniewanym, obruszać ś.

Oburzenie, uczucie gniewu z powodu czyjgoś postępku nagannego; niechęć wielka, gniew, wzburzenie, uniesienie.

Oburzony, rozgniewany o jakiś czyn nieuczciwy, haniebny.

Obustronnie, z jednej i z drugiej strony.

Obustronny, znajdujący ś. po obu stronach; dogadzający obu stronom, zobopólny; dwuznaczny.

Obuszek, mały obuch; laska z rączką w kształcie siekierki, ciupaga, toporek (fig.).

Obuwać, forma dok. Obuć; wkładać na nogi obuwie; o. ś., wkładać sobie na nogi obuwie.

Obuwie, ubiór na nogi (trzewiki, buty, łapcie i t. p.); w zool., skóra a. rogowa powłoka na nogach u zwierząt.

Obuwik, w bot., roślina z rodziny storczykowatych, trzewicznik (f.).

Obuzdać, nałożyć uzdę (o koniu); pohamować, poskromić, okiełznać, opanować czyjąś swawolę.

Obwalać, Owalać, powalać co, uwalać na wszystkie strony; pobrudzić, narobić plam.

Obwalanki (-ek), potrawa z kaszki, pietruszki, szczypiorku i imbiru, dodawana jako przyprawa do flaków.

Obwalić, obłożyć co naokoło, zawalić.

Obwał, śnieżyca; to, co ś. obwaliło, zerwało, zsunęło; zapadnięcie ś. (szczególniej o ziemi).

Obwałować, otoczyć wałem.

Obwapniać, forma dok. Obwapnić; obrzucać co wapnem; otynkować, owalać co wapnem; o. ś., walać ś., oblepiać ś. wapnem.

Obwar, część zwierzchnia drzewa, przejęta żywicą, smolak.

Obwarknąć, dać ś. słyszeć jako warczenie.

Obwarowywać, Obwarować, otaczać, wzmacniać, opatrywać murem a. wałem, umacniać, zabezpieczać; robić zastrzeżenie, zawarować.

Obwarunkować, zrobić zależnym o. pewnych warunków, obstawić pewnemi warunkami.

Obwarzać, Obwarzyć, z lekka po wierzchu ugotować, podgotować, obgotować tak, aby ś. nie rozpadło.

Obwarzanek, Obarzanek, rodzaj ciasta, w wałek zrobionego i ułożonego w pierścień, obwarzonego w gorącej wodzie, a potem upieczonego; wszystko, co ma kształt obwarzanka; opaska rzemienna na nogi konia, aby ich sobie nie obcierał; żart., o-ki = pończochy nie umocowane na nodze podwiązkami i wskutek tego zawijające ś. o. góry i opadające.

Obwarzanka, kaszka z mlekiem słodkim.

Obwąchiwać, Obwąchać, wąchać wkoło, z każdej strony, wąchaniem śledzić; o. ś., wzajemnie ś. wąchać, poznawać ś. wąchaniem.

Obwencja, łć., ofiara dobrowolna, podatek kościelny; dochód przypadkowy, akcydens, obrywka.