Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/924

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Obrośćp. Obrosnąć.

Obroślina, mech, puszek na roślinach.

Obrośniętyp. Obrosły.

Obrotnica, przyrząd, używany na kolejach kształtu ruchomej platformy, dla obracania na miejscu wagonów i lokomotyw (fig.).

Obrotnik, pierwszy krąg szyjowy.

Obrotnie, zręcznie, zwinnie; przebiegle, chytrze, przemyślnie.

Obrotność, zdolność do obracania ś.; o. kół, o. języka = wymowność; umiejętność orjentowania ś. w interesach, zabiegliwóść.

Obrotny, mogący ś. obracać, zręczny, zwinny, lekki; przebiegły, przemyślny, sprytny, czynny.

Obrotowy, obracający ś., mający związek z ouracaniem ś.; w mech., koło o-e = nadające ruch maszynie parowej; maszyna o-a = rotacyjna; tarcza o-wap. Obrotnica; wentyl, krążek; o. = rodzaj klapy w maszynie; w anat., krąg o. = drugi szyjowy; staw o. = p. Staw; w fiz., magnetyzm o. = indukcja elektryczna, wywołana w wirującej płycie metalowej w blizkości magnesu; ruch o. = ruch odbywany dokoła pewnego punktu a. po linji koła a. elipsy (ruch o. ciał niebieskich); fundusz o., część zasobu pieniężnego jakiej instytucji albo przedsiębiorstwa, przeznaczona do obiegu.

Obroża, opaska na szyję dla psów; obręcz żelazna na szyję; przen., kajdany, niewola; pas odmiennej barwy na szyi u niektórych zwierząt.

Obrócićp. nied. Obracać.

Obrót, ruch wokoło czego, ruch kołowy; okręcanie ś., obracanie ś., ruch, poruszenie, zwrot; obrócenie ś. w pewnym kierunku, zwrócenie ś. w jaką stronę; kolej losu, przebieg spraw, tok, bieg, zwrot (sprawy wzięły zły o.); oś, na której ś. co obraca (o. kuli ziemskiej, świata); obrotność, chytrość, przebiegłość, spryt; zręczność; bieg interesów, ilość pieniędzy, wpływających do kasy jakiegoś przedsiębiorstwa a. wychodzących z niej w przeciągu określonego czasu; o-ty, harce, korowody, opały, kłopoty; wziąć kogo w o-ty = nabawić kłopotu, dokuczyć; o-ty wojskowe = manewry, mustra.

Obrównać, forma nied. Obrównywać; uczynić co równem naokoło, ogładzić.

Obróżka, zdr. od Obroża.

Obrukać, zbrudzić po wierzchu, zwalać; o. ś. = zwalać ś., zbrudzić ś.

Obrus, tkanina płócienna, którą ś. nakrywa stoł do jedzenia; bielizna, którą ś. nakrywa ołtarz, zdjąć przed kim o. = nie chcieć mieć go przy stole.

Obrusek, Obrusik, mały obrus, serweta do nakrywania stołu.

Obruszać, ruszaniem z miejsca czynić co luźnym, ruchomym; gniewać, jątrzyć; o. ś., luźnym ś. czynić; gniewać ś., oburzać ś

Obruszyć, zruszyć z miejsca, przewrócić, zwalić, strącić; przen. oburzyć, rozjątrzyć, rozgniewać o. ś., ruszyć ś. z miejsca, osunąć ś, runąć, zwalić ś.; przen., oburzyć ś., poruszyć ś., rozgniewać ś.

Obrys, nm., zarys, kontur.

Obrylantować, obsypać brylantami.

Obrysowywać, forma dok. Obrysować; rysować naokoło, zaznaczać konturami.

Obryw, oberwana część wzgórza, stromy brzeg wzgórza.

Obrywać, forma nied. od Oberwać.

Obrywka, czynność rwania, zrywania; rzecz oberwana; ziemia o-