Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/896

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Nowość, rzecz nowa; cecha, właściwość tego, co jest nowe; nowa wiadomość, nowinka; nowowytworzony artykuł handlu; nowomodny strój kobiecy; magazyn mód i n-ci = nowych ubrań, strojów; n. w księgarstwie = dzieło świeżo z pod prasy wyszłe.

Nowoświecki, nowomodny, nowoczesny.

Nowotny, niedawny, niestary, nowego rodzaju, świeżo wynaleziony, świeżo utworzony; podług nowej mody zrobiony; jeszcze z czym nieobeznany a. nieobyty; lubiący nowości; nowatorski.

Nowotwór, twór nieprawidłowy, chorobliwy, powstający w organizmie żywym; wyraz nowoutworzony, neologizm.

Nowowierca, wyznawca nowej wiary, sekciarz, odszczepieniec.

Nowowitalizmp. Neowitalizm.

Nowozaciężny, nowo zaciągnięty, nowo wzięty do wojska, rekrut.

Nowożeniec, który ś. niedawno ożenił; w lm. n-cy, państwo młodzi, młode małżeństwo.

Nowożytny, dotyczący nowych czasów — p. Nowoczesny.

Nowy, tylko co zrobiony, wcale nieużywany, świeży; nowozjawiony, nowopowstały, niedawno utworzony; który świeżo nastał, który zajął miejsce dawnego; inny, niż był przedtym; następujący po minionym; N. Rok = dzień 1 stycznia; N. Świat = Ameryka, Australja; N. Testament; n-e pokolenie = młodzież; nieznany, po raz pierwszy spotykany; najwcześniejszy z tegorocznych, nowodojrzały, młody; n-e zboże, n-e kartofle = tegoroczne; n-a książka = świeżo wydana; n-e wydanie = świeżo powtórzone; nowoczesny, współczesny, nowej daty; odrodzony, poprawiony, lepszy; n. styl = podług kalendarza gregorjańskiego; n. księżyc = po nowiu; przedstawiać co w n-ym świetle = objaśniać inaczej, ze strony jeszcze nie omawianej; n-e sitko na kołek = nowa sprawa każe zapominać o dawnej, nowa przyjaźń ruguje z serca dawną.

Nozdrza, otwory nosowe u ludzi, zwierząt, ptaków i t. d., chrapy (fig.).

Nożny, dotyczący nogi, poruszany, obracany za pomocą nóg.

Nożowiec, awanturnik i włóczęga miejski, używający w bójkach i napaści noża, kaleczący nożem.

Nożownica, maszyna do krajania papieru maszynowego na arkusze (fig.); maszynka do krajania szmat, krajarka, rzezarka.

Nożowniczy, przym. od Nożownik (zakład, warsztat n.).

Nożownik, rzemieślnik, wyrabiający noże i in. narzędzia ostre.

Nożyce, narzędzie do cięcia, do strzyżenia, złożone z dwuch nożów, połączonych śrubą w kształcie kleszczy; n. krawieckie = do krajania sukna, materji; blacharskie = do krajania blachy; ogrodnicze = do przycinania gałęzi drzew (fig.); n. introligatorskie = do krajania tektury (fig.); n. do strzyżenia owiec = do zdejmowania z nich wełny (f.); n. u raka = kleszcze, szczypce (fig.); uderz w stół, a n. ś. odezwą, a. a n. brzęk = winowajca sam ś. mimowoli wyda.

Nożyczki, niewielkie nożyce do codziennego użytku.