Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/886

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

w gram., słowo n-e = nie czynne, wyrażające stan, położenie albo czynność, nie przechodzącą na inny przedmiot; rodzaj n. = ani męski, ani żeński, nie wyrażający żadnej płci.

Nijako, niewiadomo jak, w żadnym razie, pod żadnym pozorem; przykro, nieprzyjemnie; dziwnie, nieraźno, słabo (n. mi).

Nikczemnie, w sposób nikczemny, niegodziwie, podle, po łotrowsku.

Nikczemnieć, stawać ś. nikczemnym, stawać ś. coraz gorszym, niszczeć, nędznieć, drobnieć, wyradzać ś., upadać moralnie.

Nikczemnik, człowiek nikczemny, nieuczciwy, podły, łotr (forma ż. Nikczemnica).

Nikczemność, nieuczciwość, podłość; postępowanie nikczemne, niegodziwość.

Nikczemny, małej wartości, małego znaczenia; wyniszczały, nędzny; nieuczciwy, podły, niegodziwy, haniebny.

Nikiel, nm., metal koloru srebrzystego stalowego, używany na różne wyroby, naczynia, na bilon, do niklowania; jest lekki i trudno rdzewieje.

Niklować, nm., powlekać niklem za pomocą galwanoplastyki.

Niklowy, nm., z niklu zrobiony.

Nikły, niepokaźny, nieokazały, drobny, marny, nędzny.

Niknąć, stawać ś. niewidzialnym, ginąć: w odległości przepadać, znikać, ginąć; marnieć, zanikać, gasnąć, blaknąć, przemijać, przechodzić; chory n-ie w oczach = chudnie; śnieg n-ie = topnieje.

Nikogo, przyp. 4 od nikt; n. tu nie było = nikt nie był.

Nikotyna, łć., alkaloid, trujący, znajdujący ś. w tytuniu.

Nikotynizować się, oddychając dymem tytuniu, zatruwać ś. nikotyną.

Nikt (nikogo), żadna osoba, żaden człowiek.

Nim, przedtym niż, pierwej niż, prędzej niż, zanim.

Nimb, Nimbus, łć., obłoczek promienisty nad głową świętych (fig.); koło promieniste od księżyca a. gwiazd; gęste ciemne chmury deszczowe.

Nimfa, gr., półbogini, wiecznie młoda, bogini wód, lasów.

Nimfomanja, gr., chorobliwe podniecenie płciowe u kobiet.

Niniejszy, obecny, ten, o którym mowa; teraźniejszy, współczesny.

Nioby, fr., włosy na skroniach kobiecych wypukło uczesane na podkładkach czyli na krepinach (fig.).

Nirwana, ind., w buddaizmie: oderwanie umysłu od wszystkiego ziemskiego; niczym nie zamącony i wiecznie trwający spoczynek, absolutny spokój duszy; pogrążenie się w nicości.

Niskąd, przysł.p. Znikąd.

Nisza, fr., zagłębienie w ścianie; rodzaj alkowy (fig.).

Niszczeć, w niwecz ś. obracać, marnieć, marnie ginąć, przepadać, zużywać się, tracić zdrowie.

Niszczyciel, ten, co niszczy, ten, co burzy wszystko.

Niszczyć, w niwecz obracać, niweczyć; trzebić, wytępiać, gubić; burzyć, pustoszyć; osłabiać siły, wątłym czynić; znosić, rozpraszać, zwyciężać; pozbawiać kogo majątku, ubożyć; znosić, kasować, unieważniać; zużywać, drzeć; n. ś. = tracić zdrowie, majątek, nadużywać.

Nit, nm., ćwiek metalowy, łączący dwa ka-