Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/826

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Naliczka, dodatek, dokładka, ilość doliczona.

Nalot, to, co nalatuje, to, co coś pokrywa cienką warstwą, np. para, osiadająca na powierzchni chłodnej; w medyc., błoniasta powłoka, tworząca ś. na ranach a. na wrzodach.

Nałachać ś., nabiegać ś. za czym.

Naładować, forma nied. Naładowywać; włożyć czego dużo w co, pakując, napełnić, napakować, nakłaść, nałożyć ciężary na wóz; n. brzuch = najeść ś.; w fiz., przewodnik, kondensator napełnić elektrycznością; przygotować, narządzić, naprawić.

Nałamać, forma nied. Nałamywać; wiele czego połamać, przełamać; przen., n. sobie głowy = długo i mozolnie nad czym myśleć, zastanawiać ś.; nakłonić, zmusić. przyzwyczaić; poddać rygorowi, karności; nakręcić, naciągnąć; n. ś., w wielkiej ilości połamać ś.; włożyć ś. w co, przyzwyczaić ś., wciągnąć ś. do czego, nagiąć ś. do czego, zmusić ś.; przen., namęczyć ś., napracować ś.

Nałazić kogo, nachodzić, często i natrętnie przychodzić; n. ś. = nachodzić ś. za jakim interesem.

Nałęcz, Nałęczka, chusta; w bud., wystający brzeg półkolisty naokoło łuku sklepionego.

Nałogowiec, człowiek nałogowy.

Nałogowy, aż do nałogu posunięty, z nałogu pochodzący, stanowiący nałóg; nałóg mający (n. gracz, pijak).

Nałowić, złowić, upolować dużą ilość, nagromadzić, zbierając podstępnie a. bezprawnie; skłonić wiele osób ku swoim zamiarom, zebrać, zgromadzić; n. ś. = napolować, nachwytać dużą ilość.

Nałożnica, kobieta, żyjąca z mężczyzną nie jako małżonka, kochanka, metresa, żona nieślubna.

Nałożyć, forma nied. Nakładać; położyć co na wierzchu czego (n. farbę na obrazie, n. drew na komin); włożyć na siebie (n. szal); włożyć na wóz; kładąc po wiele razy w jedno miejsce, nagromadzić, napełnić, naładować; dołożyć, dodać, przyczynić, naddać (n-łem kawał drogi); obciążyć, obarczyć (n. jarzmo niewoli, n. podatek, cło, haracz); ponieść koszty czego, dać na co pieniądze; n. kogo do czego = przyzwyczaić, nakłonić, wdrożyć kogo do czego; n. czym, narazić, przypłacić, poświęcić co (n. głową, życiem); n. ś., włożyć ś., wdrożyć ś., przyzwyczaić ś. do czego.

Nałóg, zwyczaj, przywyknięcie do czego, przyzwyczajenie, szczególniej do tego, co jest złe, niepotrzebne, szkodliwe a. wadliwe.

Nałykać ś. czego, łyknąć czego go dużo, do syta; przen., doznać czego w znacznej mierze (n. ś. wstydu, strachu)

Namacać, forma nied. Namacywać; macaniem poczuć, dojść, znaleźć, dosięgnąć, trafić, odkryć; przen., n. kogo kijem, batem itp. = uderzyć, ściągnąć; wyśledzić, odkryć, znaleźć.

Namacalny, dający ś. namacać, dotykalny; przen., łatwy do zrozumienia, oczywisty (dowód n.).

Namaczaćp. Namoczyć.

Namakać, zanurzać w płynie, przesiąkać, moknąć.

Namalować, na czym co wymalować; wiele czego wymalować; żart., narachować suto; n. na kogo = oszkalować go, oczernić; n. ś., dużo wymalować, zmęczyć ś. malowaniem.

Namaszczaćp. Namaścić.

Namaszczenie, dokonanie obrzędu kościelnego, do którego używa ś. Oleju Świętego (n. na króla, na biskupa; ostatnie Olejem Św. n.). powaga, godność, dostojność; przen.,