Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/748

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wa pomiędzy dwoma naskórkami liścia.

Mezozoiczny gr., okres, w gieol. pokłady drugorzędowe ziemi: trjasowy, jurajski i kredowy, młodsze od paleozoicznych.

Mezzo-soprano, (mecco), wł., w muz., niższy sopran, głos kobiecy pośredni między altem a sopranem.

Męczarnia, boleść, wielkie cierpienie fizyczne a. moralne, katusza, tortura; udręczenie, miejsce męki.

Męczenie, zadawanie mąk; mordowanie, dręczenie, dokuczanie; m. ś., cierpienie mąk, znoszenie wielkiego cierpienia; trudzenie ś., wysilanie ś.

Męczennica, miejsce, na którym męczą złoczyńców, niewiasta, która wycierpiała męki, co zginęła zamęczona długą chorobą a. zamordowana niewinnie, męczenniczka; roślina z rodziny męczennicowatych (fig.).

Męczennik, ten, kto wycierpiał męki a. poniósł śmierć męczeńską; przen., Człowiek cierpiący udręczenie, ofiara, pastwa.

Męczeński, mękę zadający, pełen męki; przez męczeństwo sprawiony (śmierć m-a); pełen utrapień, umartwienia, udręczony cierpieniami fizycznemi a. moralnemi; ponieść palmę m-ą a. koronę m-ą = umrzeć w mękach za wiarę.

Męczeństwo, cierpienia przez mękę zadane; śmierć męczeńska, umęczenie.

Męczyć, zadawać męki; utrudzać kogo, dręczyć, mordować, trapić; dokuczać komu; m. ś. = cierpieć męki; dręczyć ś, trapić ś., niepokoi ś.; walczyć z przeciwnościami; utrudzać ś., nużyć ś., mordować ś; m. nad czym = zadawać sobie trud, wysilać ś. dla dokonania czego.

Mędoweszka, Mendoweszka, w zool., owad półpokrywy wszowaty.

Mędrek, Mądral, człowiek, który uważa siebie za bardzo mądrego, przemądrzały.

Mędrkostwo, mniemana mądrość, przemądrzałość; lm., wykręty, wybiegi mędrka, mędrkowanie.

Mędrkować, mądrego udawać, mądrością popisywać ś., rozprawiać górnie o czemś, czego ś. nie rozumie, używać wykrętów, wybiegów; filozofować.

Mędrzec, człowiek mądry, miłośnik mądrości, uczony; myśliciel (u Greków), filozof, uczący cnoty i dobrych obyczajów, człowiek wielkiego charakteru i równowagi wewnętrznej, umiejący panować nad uczuciami i namiętnościami (siedmiu m-ów greckich); m. Pański = Salomon; m-cy ze Wschodu = Trzej Królowie; święto m-ów = święto Trzech Króli.

Męka, dotkliwe cierpienie cielesne, męczarnie; trud, praca, utrapienie, zmordowanie, kłopot; wielkie cierpienie moralne, boleść, zgryzota; Boża M. = krzyż z wizerunkiem umęczonego Zbawiciela; być, jak na m-ach = niepokoić ś. bardzo, być niespokojnym; pleść, gadać, jak na m-ach, jak Piekarski na m-ach = mówić od rzeczy, nieprzytomnie.

Męski, dotyczący mężczyzny, i dotyczący płci męskiej, mężczyźnie właściwy, dla mężczyzny przeznaczony, do małżonka należący, mężowski; mężczyznę dojrzałego cechujący, do mężczyzny podobny, mężczyznę przypominający (rysy m-e, głos m., postawa m-a); pełen hartu, energiczny, silny, mężny, odważny, wytrwały (charakter m., duch m., styl m.); w bot., kwiat m. = mający tylko pręciki, pręcikowy; w gram., rodzaj m. = jeden