Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/724

wowany przez marszałka (sądy m-ie).

 Marszandka, fr., modniarka, modystka.

 Marszczenie, robienie marszczków, fałdów; miejsce marszczone na sukni; m. ś., tworzenie się marszczek; ściąganie czoła, gniewanie ś. milczące, uraza, niezadowolenie, krzywienie się.

 Marszczka, drobna fałdeczka, zmarszczka; ściągnięcie czoła w fałdy wskutek starości, nieukontentowania.

 Marszcznica, w bot., roślina z gromady wodorostów, używana niegdyś przez Rzymian do wyrabiania rużu.

 Marszczony, pofałdowany, pomarszczony, ułożony w marszczki (rękawy u sukni m-e).

 Marszczyć, składać a. ściągać co w marszczki, fałdować, szyć marszcząc (m. kołnierzyk); m. brwi, czoło = ściągać brwi: natężać umysł, wyrażać gniew, nieukontentowanie; wiatr m-y powierzchnię wody = pokrywa drobnemi falami, jakby marszczkami; m. ś. dostawać marszczek, pokrywać się marszczkami (twarz ś. m-y); suknia m-y ś. = źle leży, fałduje ś.; przen., przybierać minę groźną, gniewać ś., kaprysić.

 Marszruta, nm., wyznaczenie kierunku drogi i postojów wojska w pochodzie; wytknięcie planu podróży; dyrektywa.

 Martahuz, węg., zaprzedający ludzi, kradnący ich i sprzedający; ludokradca.

 Martwak, Martwina, kość zgangrenowana, obumarła.

 Martwica, kora zwierzchnia na drzewie zmartwiała; ziemia nieurodzajna, calica; kość martwa; upiór, cień nieboszczyka, duch, widmo straszydło.

 Martwić, zasmucać kogo, wyrzdząć komu przykrość, niepokoić, kłopotać; niech cię to nie m-i = to nie twoja rzecz, nic ci do tego: umartwiać, trapić dobrowolnie, poskramiać (m. ciało postem, m. żądze); m. ś., niepokoić ś., gryźć ś., zasmucać ś.; umartwiać ś., trapić ś. dobrowolnie.

 Martwieć, drętwieć, tracić czucie, sztywnieć, stawać ś. nieruchomym, obumierać.

 Martwienie się, smucenie się, gryzienie się.

 Martwina — p. Martwak.

 Martwo, bez życia, bez czucia, pusto.

 Martwość, Martwota, brak życia, obumarłość, zastój, nieruchomość; odrętwiałość, nieczułość umysłu, obojętność; w med., śmierć pozorna.

 Martwota, stan ospałości, stan bezżycia, bezdziałania, pustka.

 Martwy, nieżywy, umarły, bez życia, bez czucia; bezduszny, nie obdarzony życiem, nieczuły nieżywotny, nieżyjący, należący do królestwa minerałów: obumarły, nieruchomy, bezwładny, sztywny; m-a cisza = zupełna, głęboka; język m. = nie używany w mowie potocznej, zachowany tylko w pomnikach literatury: m-a natura = obraz przedstawiający przedmioty martwe (cięte kwiaty, zabite zwierzęta, owoce, sprzęty, naczynia i t. p.); inwentarz m. = narzędzia gospodarskie i sprzęty (w przeciwstawieniu do inwentarza żywego, t. j. koni, bydła, drobiu); sezon m. w handlu = mało ożywiony, ospały, ogórkowy, zastój (zwłaszcza podczas lata); styl a. kolor m. = mdły bezbarwny, blady, suchy; kapitał m. = nie przynoszący procentów, nieprodukcyjny, bezczynny; m-a litera prawa = nie wykonywający ś. przepis prawny; nominalny, nieistotny; m. ręka = urząd a. instytucja, występujące jako właściciel nie-