Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/645

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

złożonym z greckich liter Χ. Ρ., oznaczającym imię Chrystusa (fig.); przen., godło, pod którym ktoś walczy, święte dla niego.

Laber, Labry, nm., ozdoba wokoło czego, obwódka, bramowanie; ozdoby kwieciste; floresy, wychodzące z pod hełmu, otaczające tarczę herbową.

Laberdan, nm., świeże, solone mięso wątłusza.

Labet, fr., rodzaj hazardowej gry w karty.

Labirynt, gr., w starożytności, nazwa budowli z jednym wejściem, zawierających mnóstwo sal i krętych korytarzy; w anat., wewnętrzna część ucha, błędnik (fig.); przen., sprawa lub rzecz bardzo zawikłana, trudna do rozwiązania, niejasność, zamęt.

Labiryntodont, gr., żabojaszczur (fig.) (płaz zaginiony).

Labjalny, łć., wargowy (spółgłoski l-e).

Laborant, łć., młody uczony, pracujący w laboratorjach naukowych; posługacz w aptece przy laboratorjum.

Laboratorjum, łć., pracownia do wykonywania rozmaitych czynności naukowych, doświadczeń, badań fizycznych, chemicznych, technicznych i t. p.; w wojsku: warsztat do przysposabiania amunicji; przen., miejsce, gdzie się coś przygotowuje, dokonywa, pracownia uczonego, pisarza i t. p.

Labować, l. ś., nm., rozkoszować ś., dogadzać sobie, używać, posilać się.

Labrador, minerał: spat polny sodowo-wapienny.

Labrować, łć., zdobić brzegi, bramować, ozdabiać herbami tarczę herbową.

Labrowy, Labrzysty, ozdobiony labrem.

Labruszki, dzika latorośl winna.

Labuś, fr., dawna pogardliwa nazwa księdza, zwłaszcza Francuza, który przybywał do Polski jako guwerner.

Lacerna, łć., u starożytnych Rzymian płaszcz z kapturem.

Lach, mieszkaniec równin polskich, Polak.

Lacha, Laga, duży kij, pałka, gruba laska.

Lachcić, polszczeć; l. ś., polszczyć się.

Lacki, polski, katolicki.

Lać (leje, lał, leli a. lali), wypuszczać, wytaczać płyn jaki do czego, na co albo w co; wlewać, i wylewać, nalewać, przelewać; napełniać jakie naczynie płynem, opróżniać je z płynu; wykonywać plastycznie pewne przedmioty z wosku, gipsu, metalu i t. p., zwykle przy pomocy właściwych form (czcionki, medale, dzwony, posągi), odlewać je; ciec, płynąć, kapać obficie (deszcz leje); l. w gardło, l. w siebie = upijać ś.; l. w kogo = spajać go; l. jak w dziurawą beczkę = pić nadmiernie: leje jak wodę = pije dużo trunków; l.. łzy = gorzko płakać; bić, uderzać, tłuc kogo; mówi, pisze, jakby wodę lał = mówi płynnie, szybko a. pisze dużo; l. ś. = wypływać obficie, ściekać.

Lada, byle, jakkolwiekbądź, ktokolwiekbądź, byle kto, byle jaki, pierwszy lepszy (lada kto, lada jaki, lada gdzie — p. Ladaco); pospolity, nędzny, marny, kiepski; l. dzień, l. godzina = oczekiwany z dnia na dzień, z godziny na; godzinę.

Lada, nm., skrzynia kasowa; kasa cechowa; stół skle-