Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/636

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Kurhan, tur, przedhistoryczna mogiła na stepach ukraińskich, podolskich i t. d.; kopiec, ręką ludzką usypany, mogiła (f.).

Kurhaus, Kursal, nm., w miejscowościach kąpielowych gmach z salami do zabaw, koncertów itp.

Kurja, łć., w staroż. Rzymie nazwa klas, na które dzieliły ś. znakomite rody rzymskie; miejsce obrad patrycjuszów i posiedzeń senatu; dwór papieski i kolegjum kardynałów; okrąg wyborczy; klasa wyborcza.

Kurjalista, łć., zwolennik nieograniczonej władzy Papieży w Kościele.

Kurjalny, łć, przym. od Kurja; k-e wybory = wybory kurjami.

Kurjer, fr., goniec; goniec rządowy, wiozący depesze lub rozkazy (tajemne); tytuł niektórych czasopism; pociąg kurjerski.

Kurjercug, nm., pociąg kurjerski.

Kurjerka, fr., dyliżans pocztowy; kobieta, przewożąca tajne depesze.

Kurjerski, fr., przym. od Kurjer; k. pociąg = najszybszy pociąg kolejowy.

Kurjozum, łć., rzecz ciekawa, rzadka, dziwna, osobliwość.

Kurka, zdr. od Kura; nazwa ludowa grzyba: pieprznik jadalny a. pospolity; k. wodna = ptak podkasały kurodzioby z rodziny derkaczów — p. Kokoszka wodna

Kurkowy, przym. od Kurek; k. król w Krakowie = członek towarzystwa strzeleckiego, który w czasie uroczystości k-wej trafił do i wystawionego blaszanego kurka, jako w cel.

Kurkuma, arab., roślina z rodziny imbierowatych, której korzeń wysuszony, zwany cytwar, używa ś. jako lekarstwo; barwnik żółty z tego korzenia (fig.).

Kurlista, nm., lista osób, przybyłych do miejscowości leczniczej.

Kurniawa, zamieć zimowa, dymka, zawierucha.

Kurnik, ogrodzone miejsce dla kur; duża klatka na kury, budynek z grzędami na kury; przen., biedna, szczupła chata, lichy domek; licha, nędzna mieścina.

Kurny, dymny, zadymiony; k-a chata = nie mająca komina, z której dym uchodzi przez otwór w dachu.

Kuropatwa, ptak kurowaty, grzebiący, z rodziny głuszczów (fig.) (zdr. Kuropatewka).

Kuropatwi, przym. od Kuropatwa.

Kuropłoch, udający zucha a jednak tchórz; człowiek niestateczny, lekkoduch; k. jastrząb gołębiarz.

Kurort, nm., uzdrowisko, miejscowość lecznicza, szczeg. w Niemczech.

Kuroślep, Kurzaślepota, choroba oczu, odznaczająca ś. tym, że dotknięty nią niedowidzi po zachodzie słońca, ślepota zmierzchowa.

Kurować, łć., leczyć; k. ś. leczyć ś.

Kurpie, Kurpiele, lit., łapcie, chodaki plecione z łyka, kierpce (fig.).

Kurs, łć., bieg, obieg; cena obiegowa pieniędzy a. papierów wartościowych na rynku handlowym albo na giełdzie; program całorocznego wykładu; wykład, obejmujący całokształt jakiej nauki; rok nauki w wyższym