Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/614

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

pieniądzach): pięćkroć (w skróceniu)= pięćset tysięcy; w lm. k-cie: tysiące = liczba bardzo wielka, lecz nieoznaczona (co do bogactwa); przen., moje k-cie = mój skarbie.

Kroćset, zam. krocie setek, liczba setek wielka, ale nieoznaczona; klątwa: do k. djabłów! do k. tysięcy fur beczek!

Krogulczy, przym. od Krogulec.

Krogulec, ptak drapieżny dzienny z rodziny sokołów (f.) (zdr. Krogulczyk).

Kroićp. Krajać; przen., k. kurtę komu = dawać komu nauczkę, karać; k. na co = dążyć do czego, mieć na co chętkę; k. na kogo = chcieć wydawać ś. kim; k. ś.p. Krajać; k. ś. na co = zanosić ś. na co, iść ku czemu.

Krojczy (forma ż. Krojczyni); robotnik krawiecki, zajmujący ś. tylko krojem, przykraiwaniem materjału na ubrania.

Krok, rozstawienie nóg przy stąpnięciu, samo stąpnięcie, długość jednego stąpnięcia; chód, stąpanie (iść szybkim, wolnym) k-iem; iść żółwim k-iem = bardzo wolno; zwrócić dokąd swe k-i = skierować ś., pójść; co k. = po każdym stąpnięciu; przen., co chwila; dotrzymać komu k-u = nie ustąpić; k. stanowczy = zdecydowanie; porobić k-ki = starania, zabiegi; przedsięwziąć k-i = porobić zastrzeżenia, starania; miejsce między udami — p. Krocze.

Krokanciki, fr., małe sucharki z ciasta, używane do zimnych zup i polewek.

Krokiet, fr., ciasteczko suche i chrupiące; grzanka w potrawach; k-y = wałeczki z mięsa, ryby, móżdżku albo kartofli, osmażane w tłuszczu, chrupiące; k., ang., gra towarzyska ogrodowa w kule, popychane młotkiem, przeprowadzane przez bramki z drutu (fig.).

Krokietować, w grze w krokieta uderzyć swoją kulą w kulę przeciwnika i odepchnąć ją.

Krokiew, Krokwia, cienkie belki w wiązaniu dachu, na których utrzymuje się pokrycie dachu, belka dachowa (f.).

Krokiewka, zdr. od Krokiew; ozdoba architektoniczna trójkątna nad drzwiami albo oknami.

Krokiewnica, koniec krokwi, wystający poza ścianę budowli; podstawka, stercząca z pod gzymsu.

Krokodyl, gr., gad czworonogi z pancerzem z twardej łuski, żyjący w Afryce (fig.).

Krokodyli, Krokodylowy, gr., przym. od Krokodyl; przen., fałszywy, obłudny, udany (łzy k-e).

Krokosz, roślina z rodziny złożonych a. jej kwiat (fig.); szafran krajowy.

Kroksztyn, nm., ukośna belka, podpierająca belkę poziomą i łącząca ją z inną pionową; koniec belki, wystający z muru, podtrzymującej dach, balkon i t. p.; brusowica, wspornik; podpórka, podstawa ozdobna, przytwierdzona do ściany a. do mebla pod przedmiot (fig.) (zdr. Kroksztynek).

Krom a. Okrom, prócz, oprócz, wyjąwszy.

Kromka, Kromeczka, kawałek chleba oderznięty, krajanka.

Kromlech, fr., ołtarz kamienny pogańskich Celtów,