Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/603

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

półpokrywy, należący do pluskiew (fig.).

Kowalczuk, Kowalczyk, uczeń kowalski.

Kowalicha, Kowalowa (-ej), żona kowala.

Kowalik, ptak wróblowaty z rodziny pełzaczy (f.).

Kowalka, forma żeńska od Kowal; zajęcie kowala.

Kowalny, klepalny, dający się kuć, spłaszczać na cienkie blaszki.

Kowalówna, córka kowala.

Kowanyp. Kuty.

Koyot, zwierzę drapieżne Ameryki płn. z rodz. psów (fig.).

Koza, zwierzę racicowe, z rodziny owiec; samica tego zwierzęcia; k. dzika albo k. skalna (fig.) — p. Kozica; przen., dziewczyna żywego usposobienia a. naiwna; więzienie, areszt; znać ś. jak k. na pieprzu = nie znać ś. wcale; na pochyłe drzewo i k-y skaczą = człowiekiem słabym każdy rządzi, dokucza mu; przyszła k. do woza = potrzeba zmusiła cię zwrócić ś. do mnie; raz k-ie śmierć = wszystko mi jedno; k. w nosie = zeschła wydzielina z nosa; rodzaj statku wodnego do przewożenia zboża; łódź do wydobywania z rzeki piasku i żwiru; k. = w garb. skóra koźla; w mul. przyrząd złożony z deski z podstawką do noszenia cegły.

Kozacki, Kozaczy, tat., przym. od Kozak; po k-cku, jak kozak, zbyt śmiało, butnie, buńczucznie.

Kozactwo, Kozaczyzna, tatar., zbior. kozacy, wojsko kozackie; sposób życia, wojowania kozackie.

Kozaczek, chłopiec do posługi, ubrany po kozacku; partja wista a. winta, złożona z jednego robra.

Kozaczę, dziecko kozackie.

Kozak, tat., mieszkaniec południowo-wschodnich części państwa Rosyjskiego, służący wojskowo w konnicy nieregularnej (fig.); służący, lokaj, ubrany po kozacku; rodzaj tańca z przysiadaniem; przen., zuch, urwis, chwat, zawadjaka: k. dziewczyna = nazbyt rezolutna, chwacka, żywa dziewczyna; rodzaj grzyba.

Kozakierja, tat., swawola, awanturniczość.

Kozakowaty, tat., mający w sobie coś kozackiego.

Kozera, tur., karta świętna, kolor świętny w kartach, tromf, atut; przen., przyczyna, powód; to nie bez k-y = nie bez powodu; środek, pomoc.

Kozerny, atutowy, świętny.

Kozeta, Kozetka, fr., mała kanapka, zwykle na dwie osoby (fig.).

Kozi, przym. od Koza; zapędzić w k. róg = przewyższyć kogo, zawstydzić; sprzeczać ś. o k-ią wełnę = o nic, o głupstwo; k-ia bródka = hiszpanka.

Koziar, rodzaj grzyba.

Koziarz, pasterz kóz; kobziarz, dudarz.

Kozibród, roślina z rodziny złożonych (fig.).

Kozica, nasad pługowy, rękojeść pługa; rękojeść bicza; zool. k. a. koza dzika, koza skalna, giemza, zwierzę racicowe z rodziny antylop (fig.).

Kozieł, Kozioł, samiec kozy a. sarny; k. skalny = gatunek kozy z wielkiemi węzłowatemi rogami; uparty jak k. = człowiek