Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/482

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

szy; lek., j. chwila = chwila przytomności umysłowej u ludzi zresztą nieprzytomnych; j-a ślepota = utrata wzroku z powodu porażenia nerwu wzrokowego.

Jaspis, gr., minerał z gatunku krzemieni, nieprzezroczysty, różnego koloru i o rozmaitych kształtach.

Jaspisować, gr., pstrzyć, nakrapiać kropkami zielonemi, czerwonemi.

Jaspisowy, z jaspisu zrobiony.

Jasplin, roślina z rodziny strąkowych.

Jassana, ptak brodzący z Ameryki południowej, spokrewniony z kokoszką wodną (fig.).

Jastrun, Jastruń, Złocień, Złotokwiat, roślina z rodziny złożonych (fig.).

Jastrząb, ptak drapieżny dzienny z rodziny sokołów (fig.); j. a. falkonet, gatunek dawnej wielkiej strzelby; j. gołębiarz: odmiana jastrzębi, chwytających głównie gołębie.

Jastrzębi, przym. od Jastrząb; nos j. = orli, garbaty, zakrzywiony.

Jastrzębiaty, nakształt jastrzębia.

Jastrzębiec, roślina z rodziny złożonych; samołówka do chwytania jastrzębi.

Jastrzębieć, stawać się podobnym do jastrzębia, przyjmować naturę jastrzębia (drapieżną).

Jasy, kobylice, wbite w rzeki przed mostami dla ochrony od naporu lodów.

Jasyr, tat., jeńcy, brańcy; branie w niewolę; niewola u Tatarów i Turków.

Jaszcz, nm., drewniane naczynie na masło, powidła, faska.

Jaszczur, salamandra, zwierzę ziemnowodne ogoniaste; skóra (końska a. ośla) chropowata zewnątrz, podobna do skóry jaszczurki; pochwa z takiej skóry; choroba gardła bydła rogatego.

Jaszczurczę, Jaszczurzę, (-ęcia, lm. -ęta), młoda jaszczurka.

Jaszczurczy, przym. od Jaszczurka; niegodziwy, podły, nikczemny, chytry; zjadliwy, złośliwy, uszczypliwy.

Jaszczurka, gad z rzędu jaszczurek (fig.); przen., kobieta złośliwa, chytra; rodzaj armaty, strzelby (zdr. Jaszczureczka).

Jaszczurnik, gniazdo jaszczurek.

Jaszczurzowe rośliny, gatunek roślin pieprzowatych.

Jaszczyk, ros., skrzynia do przewożenia amunicji (fig.); puszka do masła, mały jaszcz; paka, pudło.

Jaszmak, tur., zasłona na twarz kobiet tureckich.

Jaślinek, roślina z rodziny pierwiosnkowatych.

Jaśmin, arab., roślina z rodziny oliwowatych, jej kwiat (fig.); j. ogrodowy — p. Jaśminek.

Jaśminek, arab., roślina z rodziny skalnicowatych (fig.).

Jaśminowate, arab., bot., rodzina roślin kwiatowych dwuliściennych.

Jaśnia, Jaśń, jasność, jasne miejsce, jaw: wyjść na j-ę = na jaw.

Jaśnić, jasnym czynić, rozjaśniać, wyjaśniać; j. ś., rozjaśniać ś.

Jaśnie, przys., jasno; J. zwykle z tytułami: J. Wielmożny = Eks-