Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/425

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Harmoniści, łć., sekta w Ameryce półn., wyznająca wspólność własności i małżeństwa.

Harmonizować, fr., zgadzać się z czem a. z kim, stosować ś. do czego a. do kogo; być we właściwym stosunku; sympatyzować, przystosowywać, aby wytworzyć harmonję, nastrajać ś. harmonijnie, w muz., dodawać akordy, dodawać akompanjament do melodji jednogłosowej.

Harmonja, gr., zgodność, połączenie dźwięków, barw lub linji, wywierające estetyczne wrażenie; przen., zgoda, jedność; zgodne przystosowywanie części w całość; odpowiedniość między zjawiskami; h. społeczna=składność, zgodność interesów wszystkich warstw społecznych; w muz., zgodność tonów; w orkiestrze komplet instrumentów dętych; h. a. harmonika, instrument muzyczny rozciągany, z klapkami, klawiszami i mieszkiem (fig.).

Harmonjum, gr., nieodm.p. Fisharmonja.

Harmonometr, gr., narzędzie do mierzenia harmonji dźwięków muzycznych.

Harnadel, nm., szpilka podwójna do włosów.

Harnadziej, Harnaś, prow., dowódca bandy zbójców.

Harnasz, nm., pancerz, zbroja; zgiełk.

Harnaśp. Harnadziej.

Harny, prow., dumny, butny, hardy, śmiały.

Haro, fr., stój! — p. Halt!

Harować, ukr., ciężko fizycznie pracować, mozolić się.

Harpagon, gr., skąpiec, sknera; kutwa, chciwiec (nazwa, wzięta z jednej z komedji Moliera).

Harpja, gr., w mitologji greckiej potwór w postaci ptaka drapieżnego z głową kobiecą, nienasycony i łaknący; ptak amerykański z rzędu sokołowatych, rodziny sokołów, podrodziny orłów (fig.); przen., człowiek drapieżny, drapieżnica.

Harpun a. Harpuna, hol.,, rodzaj oszczepu, zakończonego ostrzem trójkątnym, używanego do połowu wielorybów (fig.); mała kotwica do przytrzymywania statków; przyrząd do przenoszenia siana na stertę i odwrotnie.

Harpunnik, hol.,, rzucający harpunem, opatrzony w harpun.

Harsztrych, nm., cienki sztrych w literze.

Hart, nm., twardość, moc nadana jakiemu metalowi przez hartowanie; moc, siła, energja, nieugiętość, twardość, wytrzymałość.

Hartarnia, nm., dział fabryki, w którym hartują żelazo lub stal.

Hartfulp. Artful.

Hartgus, nm., żelazo lane twarde.

Hartmesel, nm., dłóto mocne do przecinania sztab żelaznych.

Hartować, nm., nadawać metalowi większej twardości, mocy i wytrzymałości przez rozgrzanie i nagłe oziębienie; przen., wzmacniać, zatwardzać, krzepić, uodporniać, (np. h. ciało); h. ś. nabywać hartu, wytrwałości przez ćwiczenia i trud; zaprawiać ś. do znoszenia cierpień i przeciwności.

Hartownia, nm., oddział fabryki żelaza, gdzie hartują żelazo a. stal.

Hartowny, nm., mający hart, wytrzymały, twardy, zahartowany.

Hasać, podskakiwać, skakać (o koniu); skakać na koniu, wiele jeździć konno, harcować; biegać, pląsać, tańczyć do upadłe-