Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/359

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ubrań i niektórych rzeczy; pokoik z klozetem.

Gardina, Gardyna, fr., zasłona u okna lub przy łóżku, firanka.

Gardlany, dotyczący gardła; sprawa g., niebezpieczna, za którą można odpowiadać głową; suchoty g., gruźlica krtani — p. Gardłowy.

Gardlica, choroba, odznaczająca się gruczołami w gardle; wole; roślina miechunek.

Gardlina, wiązka prostej równej słomy lub trzciny.

Gardłacz, Garłacz, ten, co ma wole (guz wydęty) pod gardłem; krzykacz, wiele i głośno mówiący, rozprawiający; wiele pijący, opój; rodzaj strzelby o lufie przy wylocie rozszerzonej, szturmak (f.); w odmiana gołębia swojskiego, mająca zdolność nadymania gardła (fig.).

Gardło, tylna część jamy ustnej przed gardzielą, tylna część przewodu pokarmowego poniżej podniebienia; gardziel; pełne g., dosyć, za dużo; pełnem g-em, głośno, dobitnie; na całe g., na cały głos, co sił; stać kością w g-le, sprzykrzyć ś., dać ś. we znaki; wygląda, jakby psu z g. wyciągnął = pomięte, pogniecione; myśleć tylko o g., o jedzeniu; odpowiadać g-em, utratą życia; skazany na g., na utratę życia; nastawać na g., na karę śmierci; nie wolno pod g-em, pod grozą kary śmierci; mieć nóż na g-le, być pod przymusem zagrażających okoliczności, być w niebezpieczeństwie; wole, szyja wydęta; podgardle; otwór w organach, którędy wiatr z miecha wychodzi; przen., ujście rzeki, kanału.

Gardłopłetwe, ryby z rzędu miękkopłetwych, mające płetwy brzuszne, osadzone przed lub pod piersiowemi.

Gardłować, krzyczeć, wiele mówić, rozprawiać; g. za kogo = stawać w obronie kogoś; g. w czyjej sprawie = krzyczeć, adwokatować, żywo przemawiać, ujmować się za kim albo za czym.

Gardłowy, Gardlany, od Gardła; dźwięki g-we, chrapliwe; sprawa g-a, pociągająca za sobą karę śmierci; g. przesmyk, otwór, łączący jamę ustną z gardzielą.

Gardzić, okazywać pogardę, pogardzać, lekceważyć, nie cenić, nie szanować, nie dbać; odrzucać, odpychać, odtrącać, nie chcieć, poniewierać.

Gardziel, przedłużenie jamy ustnej w szyi, przełyk (fig.); wylot kominowy, luft, otwór w górnej części pieca; rozpadlina, przepaść między górami; odmęt, wir morski, ujście rzeki.

Gardziołko, Gardełko, Garełko, zdr. od Gardło.

Gargaryzować, gr., płókać gardło, glegotać.

Gargota, fr., garkuchnia, licha restauracja.

Garkuchmistrz, Garkuchnik, nm., utrzymujący garkuchnię.

Garkuchnia, nm., podrzędna restauracja, traktjernia; licha restauracja.

Garł-p. Gardł-.

Garmont, fr., gatunek czcionek dziesięciopunktowych, mniejszy od cycera, większy od burgosu, korpus: garmont.

Garnąć, zsuwać ręką, zagartywać, garścią w jedną kupę zbierać; zbierać (pieniądze), grabić; przygarnąć, przyciskać, tulić; podbijać, opanowywać, zagrabiać; ściągać, kaptować, zwabiać; g. ś. do czego, brać ś., przykładać ś.;