Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/327

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wego, prowadzony w innym miejscu pod tą samą firmą.

Filjacja, łć., wykaz przodków i pochodzenia, rodowód, gienealogja; rozwój genetyczny jakiej idei; układ dokumentów, jak jeden po drugim winny następować.

Filjalny, przym. od Filja.

Filjał, — p. Filja.

Filjatrja, gr., zamiłowanie do medycyny.

Film, ang., błona kolodjonowa, cienka i elastyczna, z której przygotowują się klisze fotografji pośpiesznych.

Filodendron, gr., roślina amerykańska o liściach jakby powycinanych, hodowana u nas pospolicie w doniczkach (fig.).

Filogienetyczny, przym. od Filogieneza.

Filogieneza, gr., szereg zmian, jakim podlegają gatunki i pokolenia; historja rozwoju gatunków.

Filogienja, gr., nauka, badająca rozwój poszczególnych grup zwierzęcych w ciągu kolejnych okresów życia na ziemi.

Filoginja, gr. nadmierne upodobanie w kobietach, kobieciarstwo.

Filoksera, gr., owad półpokrywy, należący do mszyc, niszczący winnice (2 fig.).

Filolog, gr., badacz i znawca nauk filologicznych; badacz języków, literatury i starożytności; student wydziału filologicznego.

Filologiczny, przym. od Filologa.

Filologja, gr., system nauk, obejmujących głównie językoznawstwo, historję języka, literatury, cywilizacji i sztuki danego narodu; wydział filologiczny w uniwersytecie.

Filomat, Filomata, gr., członek stowarzyszenia miłośników nauki, które istniało przy uniwersytecie wileńskim od r. 1817 do 1823.

Filopedja, gr., miłość do chłopców, zapał do ich wychowywania.

Filopsychja, nadmierne przywiązanie do życia; przen. tchórzostwo.

Filosemita, gr., przyjaciel, obrońca Żydów.

Filosemityzm, gr., kierunek, prąd przyjazny Żydom.

Filotechnik, gr., miłośnik sztuk pięknych.

Filować, fr., (o lampie) kopcić, czadzić; oszukiwać, szachrować w kartach; przen. wahać się w decyzji.

Filozela, gr., nić jedwabna, niekręcona, służąca do haftu.

Filozof, gr., mędrzec, uczony; znawca filozofji, twórca systematu filozoficznego; głęboki myśliciel, człowiek mądry, wyznający pewne zasady w życiu i trzymający się ich; człowiek poprzestający na małym, przekładający niepodległość ducha nad dobra doczesne; zawile sądzący o rzeczach prostych.

Filozofemat, gr., oddzielne zagadnienie. filozoficzne; pogląd, teorja filozoficzna, dotycząca jakiego specjalnego przedmiotu.

Filozoficzny, przym. od Filozofja, tyczący ś. filozofji; zdolny i skłonny do głębszych badań, zaciekań ś.; kamień f. = istniejący w wyobraźni kamień, który miał własność zamieniania każdego metalu na złoto; przen. coś niemożliwego do osiągnięcia, czego poszukiwanie jest bezrozumne.

Filozofizm, łć., niby filozofja, mędrkowanie.

Filozofja, gr., dosłownie: miłość mądrości, nauka badająca zasady bytu, poznania, istotę wszechrze-