Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/254

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Dynamoelektryczna maszyna, Dynamomaszyna, gr., w której elektromagnesy wytwarzają prąd elektryczny siłą pracy mechanicznej (fig.).

Dynamogieniczny, wytwarzający siłę.

Dynamogienja, gr., potęgowanie ś. siły; wzrost poczucia siły.

Dynamograf, gr., przyrząd do mierzenia oporu pociągów kolejowych.

Dynamometr, gr., przyrząd do mierzenia siły, siłomierz (fig.).

Dynarekp. Denarek.

Dynasta, gr., możnowładca, magnat, dziedzic wielkiej fortuny, pozostającej zdawna w jego rodzie; założyciel a. członek dynastji.

Dynastja, gr., ród panujących w pewnym kraju; panowanie jednych po drugich w tym samym rodzie; przen., szereg pokoleń, pracujących z odznaczeniem w tym samym zawodzie.

Dynastyczny, gr., przym. od Dynastja; dotyczący dynastji.

Dyndać czym, gmin., poruszać coś wiszącego, aby ś. kołysało; dzwonić; d. a. d. ś., kołysać ś., bujać ś., wisząc; przen., d. = wisieć, wisieć na szubienicy.

Dyngować, nm., godzić od roboty.

Dyngus, nm., śmigus, żartobliwe oblewanie, pryskanie wodą w poniedziałek wielkanocny; wykupienie ś. od oblewania.

Dynia, roślina z rodziny dyniowatych, o dużych owocach, jadalnych po odpowiednim przyrządzeniu; owoc tej rośliny (fig.).

Dyniowaty, podobny do dyni, baniasty; d-e, rodzina roślin kwiatowych, dwuliścieniowych.

Dyplokok, gr., bakterja układająca ś. z drugą bakterją parzyście (fig.).

Dyplom, gr., patent, świadectwo o uzyskaniu stopnia naukowego a. świadectwo dające prawa, przywileje; (d. szlachecki), odznaczenie zaszczytne na piśmie, zwykle przyznające jakiś tytuł honorowy; p. Dyplomat.

Dyplomacja, Dyplomatyka, gr., nauka o stosunkach międzynarodowych międzypaństwowych; umiejętne i zręczne prowadzenie tych stosunków; znajomość form, obyczajów i etykiety, przyjętych w stosunkach międzypaństwowych, oraz prawa międzynarodowego i interesów politycznych; ogół osób i instytucji, kierujących stosunkami międzypaństwowemi; przen., zręczność, układność, taktowność, przebiegłość w postępowaniu.

Dyplomat, Dyplom, gr., akt nadania jakiego przywileju; dawny dokument urzędowy.

Dyplomata, gr., urzędnik zajmujący się prowadzeniem stosunków politycznych z innemi państwami w ministerjum spraw zagranicznych, urzędnik, załatwiający interesy zagraniczne swego państwu; przen., człowiek ostrożny, zręczny, taktowny w postępowaniu; przen., obłudny, chytry.

Dyplomatarjusz, Dyplomatarz, gr., zbiór dyplomatów, dokumentów historycznych.

Dyplomatyczny, gr., przym. od Dyplomatyka; (ciało d-ne = ogół znajdujących ś. w stolicy dyplomatów obcych państw); d. sposób mówienia = mowa ostrożna, gładka, niekiedy obłudna i dwuznaczna.