Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/252

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Dylatoryjny, dotyczący dylacji (wniosek d.).

Dyląż, chrząszcz czteroczłonkowy, długorogi (fig.).

Dylemat, gr., dwojaki wniosek, wybór między dwoma zdaniami sprzecznemi, przypuszczenie dwojakie, alternatywa.

Dyletancki, wł., przym. od Dyletant; po d-u = jak dyletant.

Dyletant, wł., miłośnik jakiej sztuki a. nauki, oddający jej się z amatorstwa; powierzchowny znawca, samouk bez systematycznego wykształcenia, amator.

Dyletantyzm, wł., lubowanie ś. w sztuce a. nauce bez wyłącznego oddania ś. jej, traktowanie sztuki a. nauki po amatorsku, bez należytej biegłości a. wiedzy; kierunek filozoficzno-literacki, polegający na dobrodusznym sceptycyzmie, wypowiadanym błyskotliwie, artystycznie.

Dyliżans, fr., omnibus pocztowy, kurjerka, karetka pocztowa, sztajnkelerka (fig.).

Dylogja, gr., dwuznacznik, ekwiwok, podwójne wnioskowanie.

Dylować, nm., podkładać dyle, wykładać dylami.

Dylowany, zrobiony z desek.

Dylucja, łć., rozcieńczenie.

Dylucydacja, łć., wyjaśnienie, wyświetlenie.

Dyluwjalny, łć., przym. od Dyluwjum; napływowy, powstały z napływu, z nawodnienia (w tym okresie pojawił się człowiek).

Dyluwjum, łć., nieod., pokład skał napływowych a. osadowych czwartorzędowych starszych, składający ś. z gliny, mułu, piasku, żwiru, wapna i głazów.

Dym (-u), zdr. Dymek, mieszanina gazów z cząsteczkami węgla i popiołu, wznosząca ś. przy niezupełnem spalaniu ciał (fig.); przedział w kominie (komin o czterech d-ach); puścić co z d-em, spalić, podpalić, pójść z d-em = rozwiać ś., zniknąć, zniszczeć, zmarnować się; jak w d. = obcesowo, wprost, bez ceremonji; przen., d. = chata (z kominem), dom: płacić od d-u; przen. d. pochwał = odurzanie pochwałami, ułudne słówka; d. a. d-y = fumy, fantazje pańskie, duma, próżność; urojenie, omamienie; blaga, oszukaństwo.

Dym, skr. dymisjonowany (ob.).

Dyma, Dymka, tur., gatunek tkaniny bawełnianej a. bawełniano-lnianej.

Dymacz, prow., żart., gracz, który długo myśli, zanim rzuci kartę albo zanim zrobi posunięcie; przyglądający ś. grze w karty a. w szachy; galernik, kibic; myśliwy.

Dymaczka, mieszek kowalski; ręczny mieszek do dmuchania.

Dymać, poruszać miechem dla wytworzenia wiatru; dąć, dmuchać miechem; gmin., pędzić, lecieć, biec szybko, ruszać, uciekać; gmin., mozolnie pracować; prow., mozolić ś. nad każdym zwrotem gry; przyglądać ś. przebiegowi gry, kibicować.

Dymarka, piec mały, w którym rudę topią, fryszerka chata kurna t. j. bez komina.

Dymekp. Dym; zapach wina starego, bukiet; w myśl., pot a. zapach, który z siebie wydają ptaki.

Dymensja, łć., wymiar, pomiar, odstęp, przedział.

Dymiący, który dymi (piec); dymiący kwas, roztwór kwasu bardzo stężony.