Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/244

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Dworzanin, należący do dworu monarszego a. magnackiego, służący na dworze pańskim a. królewskim.

Dworzec (-rca), dwór we wsi, folwark; podwórze z zabudowaniami; budynek stacyjny na kolei żelaznej, banhof, foksal; przen., dworzanie, dwór.

Dworzyszcze, dwór, zamek, budynek; stary dwór; pole, przeznaczone na pastwisko.

Dwóch...p. Dwuch...

Dwój...p. Dwu...

Dwójczyna, uczn., marna dwójka (zły stopień z nauki).

Dwójduch, dwie dusze, dusza podwójna.

Dwójka, zdr. Dwójeczka, cyfra, oznaczająca liczbę dwa, 2; dwa przedmioty a. dwie osoby, dwoje, para (maszerować d-kami), we d-kę = we dwoje; karta a. kostka w dominie o dwu oczkach; d. uczn. dwója = stopień z nauki, dawany przez nauczyciela; nazwa, dawana posługaczowi, noszącemu liczbę 2 jako odznakę; w myśl., podwójny trop czyli ślad zająca.

Dwójlistnik, roślina z rodziny storczykowatych.

Dwójłomność, podwójne załamanie światła, własność niektórych kryształów rozszczepiania na dwa promienie przechodzącego przez nie (fig.).

Dwójnasób, w d., przysł., podwójnie, dwa razy tyle, dubeltowo.

Dwójniak, gatunek mocnego miodu do picia.

Dwór (dworu), mieszkanie panującego; mieszkanie właściciela wsi; dom z zabudowaniami gospodarskiemi, gospodarstwo, folwark; wogóle: dom, mieszkanie; przestrzeń pusta koło domu, otwarte powietrze; miejsce zewnątrz mieszkania, podwórze, dziedziniec (ładnie na d-rze = ładna pogoda, wyjść na d. = na świeże powietrze, na dziedziniec); przen., monarcha i jego otoczenie (minister d-u, dworzanie; stopień urzędniczy: radca d-u); mieszkańcy d-u wiejskiego, właściciel ziemski z rodziną, oficjaliści i czeladź; swoim d-em (żyć) = po swojemu, według swego upodobania, nie oglądając się na innych; prowadzić wielki d. = żyć wystawnie, okazale; fora ze d-ra = przen., wynoś się! precz!; na d. = na przechód, z potrzebą.

Dwórkap. Dworka.

Dwu..., w połączeniu z rzeczownikiem tworzy wiele przymiotników złożonych, oznaczających posiadanie danych części a. danych cech w ilości 2 (np. dwubarwny = posiadający dwie barwy, dwuokienny = mający dwa okna).

Dwuaktowy, Dwuaktówka, sztuka teatralna, złożona z dwuch aktów.

Dwuarkuszowy, zawierający dwa arkusze.

Dwuatomowy, z dwuch atomów złożony.

Dwubarwność a. Dychroizm, własność niektórych dwójłomnych minerałów ukazywania dwu odmiennych barw zależnie od kierunku, w jakim na nie patrzymy.

Dwuboczny, mający dwa boki.

Dwubuńczuczny, Dwutulny, mający buńczuk z dwuch końskich ogonów (basza d.).

Dwucalówka, deska mająca dwa cale grubości; rura, walec a. kula, mająca dwa cale średnicy.

Dwuchsetletni, Dwóchsetletni, Dwustuletni, dwieście lat mający, dwieście lat trwający (dąb d.); po dwustu latach obchodzony (d. jubileusz).