Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/214

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Domowy, przym. od Dom; należący do domu, miejscowy, swojski, używany w domu; prywatny, krajowy, ojczysty (przemysł d., wojna d-a); złodziej d.; zwierzę d-e = przyswojone, chowane, swojskie; po d-emu, jak zwykle w domu, po gospodarsko.

Domówić, nied. Domawiać, dokończyć mówić; wypowiedzieć do końca, dopowiedzieć; nied. mówiąc, dokańczać wyrazy, wypowiadać je dobitnie, wyraźnie (jąka ś., nie domawia); d. komu = przymówić, dojąć, dogryźć, nied. dogadywać; d. ś., przymówić ś., napomknąć o czym do kogo w swoim interesie.

Domysł, domniemanie, przypuszczenie.

Domyślić ś., nied. Domyślać ś., dojść myślą, przeczuć, zgadnąć, wpaść na myśl, dorozumieć się; poczuć ś. do czego (nigdy nie d-li ś., aby kurz pościerać).

Domyślnik, wyraz dwuznaczny, dwuznacznik; znak pisarski: wielokropek a. kreska pozioma.

Domyślność, rz. od Domyślny; dar domyślania ś., przeczuwania; przenikliwość.

Domyślny, domyślający ś. łatwo; taki, jakiego się trzeba domyślać, oparty na domyśle, domniemany, przypuszczalny, prawdopodobny.

Donacja, łć., darowizna dóbr komu przez rząd jako wynagrodzenie, uczyniona z pewnemi zastrzeżeniami; dobra, będące przedmiotem takiej darowizny.

Donaszaćp. Donosić.

Donatarjusz, łć., obdarowany donacją.

Donator, łć., ten, co dał, dawca.

Donatywa, łć., rodzaj medali, bitych i składanych jako dań królowi przez miasta pruskie i inflanckie; rodzaj podatku; wynagrodzenie, zapłata, honorarjum.

Donder, Dunder, nm., żart., piorun: niech go d. trzaśnie a. świśnie.

Donderować, Dunderować, nm., łajać, burczeć, buzować, fukać, piorunować; przewodzić nad kim, burmistrzować.

Donia, ukr., panna, dziewczę, córka.

Donica, miska gliniana, dzieża, makutra (f.); forma do bab, naczynie gliniane do pieczenia i ciasta; kamień ciosowy wyżłobiony, osadzany w ziemi pod wylotem rynien, pomp; wazon gliniany do kwiatów, p. Doniczka.

Doniczka, zdr. od Donica; gliniany wazonik do kwiatów (fig.).

Doniczkowy, przym. od Doniczka; d. = kwiat, dający się hodować a. hodowany w doniczce (nie w gruncie); kwiat pokojowy.

Doniec, kozak doński, z nad Donu.

Doniesienie, rz. od Donieść; zawiadomienie, wiadomość, raport; obwieszczenie w gazecie, ogłoszenie, inserat; potajemne oskarżenie, denuncjacja.

Donieść, nied. Donosić, Donaszać, przynieść, zanieść a. unieść do pewnego kresu, podług sił, (upuszczę, nie d-sę!; przyniósszy, dodać do tego, co już zaniesiono; dostarczyć, podać (szynkarka wina im d-si); d. komu co a. o czym = dać znać, uwiadomić go, podszepnąć mu; zadenuncjować kogo, co; donaszać ubranie, obuwie = nosząc, doniszczać.

Doniosłość, rz. od Doniosły; ważność; d. pocisku = odległość, którą może przebiec pocisk.

Doniosły, ważny, znaczący, płodny w następstwa (fakt d.).

Donkiszocki, Donkiszotowski, przym. od Donkiszot.