stycznie rzniętych, kamieni, kamei i t. p.
Daktylografja, Daktylologja, gr., sposób rozmawiania z głuchoniememi za pomocą znaków, dawanych palcami.
Daktyloskopja, gr., sposób rozpoznawania osoby za pomocą odcisku jej palców, używany w kryminalistyce.
Daktylowiec, Daktyl, Palma daktylowa, gr., roślina z rodziny palm (fig.).
Dal (-i) (używa ś. z przyimkiem w, z), oddalenie, odległość, dalekość, z dala, w dali; patrzyć w dal — p. Nadal.
Dala, fr., płyta kamienna w posadzce.
Dalece, przys., do jakiego stopnia, do tego stopnia, tak bardzo, jak bardzo.
Dalej, przysł., st. w. od Daleko; następnie, z kolei; D. nie idzie, gm., już bardziej nie można, już więcej nie można; Dalej! wykrz., nuże! nuż! no! naprzód! ruszaj!
Daleki, st. w. Dalszy, nieblizki, odległy, oddalony, położony opodal, w znacznej odległości, mający ś. nieprędko urzeczywistnić; D. od czego = nieskłonny do czego; dalekie pokrewieństwo, powinowactwo = pokrewieństwo a. powinowactwo nie w pierwszym ani drugim stopniu; stojący zdala, na uboczu od czego, nie mający zgoła nic wspólnego z czem.
Daleko, przys., od Daleki (ten człowiek zajdzie D. = osiągnie znaczne stanowisko w swoim zawodzie); nierównie, znacznie, o wiele (D. lepszy); D. sięgający = rozległy, obszerny, śmiały.
Dalekomierz, Djastimetr, Engimetr, Telemetr, przyrząd do oznaczania odległości punktów od danego stanowiska, bez pomocy pomiarów (fig.).
Dalekonośny, niosący na dużą odległość (karabin, armata i t. p.); D. pomysł, plan = daleko idący, sięgający mnóstwa stosunków, przedmiotów, śmiały, mający przynieść długotrwałe skutki.
Dalekowidz a. Długowzrocznik, człowiek, lepiej widzący przedmioty odległe, niż blizkie; teleskop.
Dalekowzroczność, Długowzroczność, Dalekowidztwo, wada wzroku, wskutek której dalsze przedmioty lepiej się widzi, niż bliższe.
Dalibóg! Dalipan! jeżeli Bóg da! jeżeli Pan (Bóg) da (pozwoli) = zaręczam! zapewniam! doprawdy! słowo daję!
Dalina, nm., Inulina, Inulin, wodan węgla podobny do mączki, znajdujący się w pewnych roślinach, np. w gieorginji.
Dalja, łc. — p. Gieorginja.
Dalmatyka, łć., ubiór kościelny biały djakonów i subdjakonów; rodzaj stroju uroczystego, bogatego: szata koronacyjna (fig.).
Daltonizm, ślepota barwna, niezdolność rozpoznawania wszystkich a. niektórych barw; achromatopsja.
Dama, fr., kobieta z lepszego towarzystwa, pani; D. do towarzystwa; D. klasowa = dozorująca uczennice na lekcji; D. orderowa, honorowa, dworska; D. kameljowa, D. z półświatka = kokota elegantka; wielka D. = kobieta z arystokracji, ustosunkowana, bogata, dumna; jedna z kart do gry, wyżnik (fig.); jedna z figur szachowych, królowa, hetman; warcaba, bijąca inne warcaby, w nagrodę za przedostanie ś. na ostatni rząd pół.
Damara, Damar, malajs., żywica
