Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/179

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

roślina z rodziny komosowatych; 2) buraki gotowane z chrzanem i octem na zimno jako przyprawa do mięsa.

Ćwikulec, nm., 1) — p. Ćwiekulec, 2) a. Trzmielina, Bryzgulina, Bryżdżelina, gatunek trzmieliny, trzmielina brodawkowata.

Ćwilikać, myśl. o ptaku kowaliku = wydawać głos.

Ćwiła, nm.p. Cieślica.

Ćwirkaćp. Ćwiergotać.






D


D, czwarta litera w alfabecie, spółgłoska przednio-językowa, twarda, słaba; D skr. = dnia (d. 24 września); dalej: i t. d.; dalszy: D. c. n. (= dalszy ciąg nastąpi); dokończenie: D. n. (= dokończenie nastąpi); w dawnych protokółach = działo się: D. j. w. (= działo się, jak wyżej); D. w muz. = drugi ton gamy czyli skali, drugi stopień tonacji c; D dur a. major, D moll a. minor = nazwy gam: majorowej i minorowej. D, cyfra rzymska = 500.

Dach, nm., zdr. Daszek, pokrycie budynku drewniane, blaszane (fig.) i t. d.; przen. dom, mieszkanie (mieszkać pod D-em = na poddaszu, na strychu; nie mieć D-u nad głową = nie mieć mieszkania; mieszkamy pod jednym D-em = w jednym domu); w górn. ściana górna albo stropowa w chodniku a. sztolni.

Dacha, Docha, ros., wierzchnia suknia, ze skóry sporządzona, gatunek futra.

Dacharstwo, Dacharzp. Dekarstwo, Dekarz.

Dacher, Techer, nm., paczka skór rękawiczniczych, złożona z dziesięciu sztuk.

Dachowiec a. Połuba, roślina z rodziny sączyńcowatych.

Dachówka, cienka, płaska lub wygięta cegła, używana na dach budynku (fig.); dach ceglany (zbior.: dom, kryty dachówką = dachówkami); gatunek gołębia.

Dać, nied. Dawać, wręczyć, udzielić, podarować, ofiarować: D. na wódkę, D. łapówkę, D. komu córkę = wydać za mąż; D. rękopis do druku, buty do reperacji, bieliznę do prania; D. co do depozytu = oddać, złożyć; D. czego = udzielić, użyczyć, D. radę; D. pieniędzy, pożyczyć; D. komu, czemu radę = poradzić, sprostać, potrafić, zrobić; D-ję słowo!, przyrzec; D. pomoc = okazać; wydać, uczynić, przynieść; krowa daje mleko, drzewo daje owoc; D. dochód; zapłacić, zaofiarować, zaproponować (Dam za to dukata); D. na co = wyłożyć, wyekspensować, poświęcić, ofiarować, zaryzykować; dajmy na to = przypuśćmy, uwzględnijmy, weźmy w rachubę to; D. rękę = podać: przyrzec, zobowiązać ś.; lekarstwo choremu, na poty, na wymioty, na sen; D. potrawę na stół = podać; D. głos za kim; Dawaj! = dalej! dalejże! nuż!: dawaj pić wódkę! = wziąć ś. do picia wódki; wystąpić z czym, wydać, wyprawić co: D. obiad, koncert; D. lekcję = odbyć ją, udzielić jej; D. lekcje, uczyć; D. komu na-