Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/169

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Czop, drewniany kolek, z jednego końca śpiczasty, do zatykania otworu beczki, szpunt, (fig.); zaciosany koniec belki, który wchodzi w wydrążenie drugiej belki; końce walców w maszynach, oparte na łożyskach lub w panewkach; wał, oś; wystający zaokrąglony kawałek żelazny lub drewniany, na którym się co obraca; skrzep krwi zatykający naczynie krwionośne; kłębuszek waty, szarpi, płótna, zatykający naczynie krwawiące; ryba z rodzaju okuniowatych, z rzędu cierniopromiennych; niepojętny, gap. głupiec, kolek, niezgrabjasz, niedołęga.

Czopek, mały czop; zatyczka formy stożkowatej, korek; języczek podniebienny; klinik z masy przepisanej jako lekarstwo, wkładany w otwór kiszki stolcowej; rdzeń w ropniu.

Czopki, zakończenia rozgałęzień nerwu wzrokowego w oku.

Czopnica, piła czopowa do narzynania czopów u belek.

Czopować, szpuntować, zatykać czopem, spajać za pomocą czopa.

Czopowe (-go), blm., dawniejszy podatek od trunków.

Czopówka, niewielki motyl nocny, o skrzydłach brunatno-szarych z dwiema plamami w kształcie wykrzykników (czopków) (fig.).

Czortp. Czart.

Czosnaczek (-czka), roślina zielna z rodziny krzyżowych, o liściach sercowatych i kwiatach białych, woni czosnkowej (fig.).

Czosnak (-a), ożanka czosnkowata, roślina zielna z wargowych, o kwiatach czerwonych, o liściach wydających za potarciem zapach czosnkowy; C-em trącić, być uważanym za żyda; być filutem, krętaczem, oszustem.

Czosnek (-nku), roślina z rodziny liljowatych, mocnego zapachu, której cebulki używają się jako przyprawa do potraw (fig.).

Czosnkowaty, podobny do czosnku, przypominający zapach czosnku.

Czosnkowy, przym. od Czosnek.

Czółenko, zdr. od Czółno: C. tkackie, przyrząd tkacza drewniany lub metalowy (iglica), którym on przeciąga nitki, nazywane wątkiem w poprzek przez osnowę (f.); przyrząd przeprowadzający nitkę w poprzek ściegu w maszynach do szycia, p. Czółno.

Czółko zdr. od Czoło; rodzaj opaski ozdobnej, wkładanej przez kobiety na górną część czoła.

Czółno, statek wodny mały, z jednego kloca wyżłobiony, spiczasto na przedzie zakończony, poruszany tylko wiosłami (fig.); łódka; część hełmu okrywająca szyję z tyłu; C. tkackie, p. Czółenko.

Czterdziestka, liczba, zawierająca 40 jedności; 40 lat wieku: p. Czterdziestówka.

Czterdziestnica, czterdziesiątnica, pierwsza niedziela wielkiego postu; post wielki 40 dniowy.

Czterdziestodniowy, 40-ści dni trwający; C. post, obowiązujący od środy popielcowej do niedzieli wielkanocnej.