Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

nie się dążeń do wyższego lub korzystniejszego stanowiska.

Abnegat łć., niedbający o swoją powierzchowność, niechluj.

Abominacja łć., wstręt, obrzydzenie, odraza.

Abonament fr., przedpłata, opłata z góry (za pewną ilość kąpieli, obiadów, miejsca w teatrze, za książki, za wysyłane czasopismo).

Abonent, przedpłaciciel, składający abonament, przedpłatę.

Abonować, uiszczać z góry przedpłatę za zamówione: książki, pisma, bilety na widowiska teatralne i t. p.

Aborygienowie lub Aborygieni łć., pierwotni mieszkańcy kraju, tubylcy, autochtoni.

Abrewjacja łć., skrócenie, skrót; znak zastępujący wyraz.

Abrewjatura łć., użycie umówionych krótkich znaków, zamiast wyrazów.

Abrogacja łć., zniesienie wydanego prawa, uchylenie, odwołanie prawa.

Abrys nm., plan, rysunek miejscowości, domu, budynku i t. d.

Absces łć., — p. Ropień.

Absencja łć., nieobecność.

Absenteizm łć., (przen.) nieobecność na stanowisku, na placu.

Absentować się łć., być nieobecnym, nie stawić się.

Absolucja łć., rozgrzeszenie dane na spowiedzi; przebaczenie, odpuszczenie, darowanie winy.

Absolut łć., byt bezwzględny, zasada bezwzględna; coś pewnego, doskonałego (Bóg, idea dobra).

Absolutnie przysł. od Absolutny.

Absolutność łć., — p. Absolutyzm.

Absolutny łć., bezwzględny, w sobie rozważany; bezwarunkowy, konieczny, niezależny; całkowity, skończony, zupełny, doskonały; samowładny, nieograniczony władzą.

Absolutorjum łć., uznanie przedstawionego sprawozdania z czynności i z obrotów pieniężnych za prawidłowe; dowód piśmienny takowego uznania.

Absolutyzm a. Absolutność łć., blm., samowładztwo; bezwzględność; despotyzm.

Absorbcja łć., wchłanianie, wsiąkanie.

Absorbować łć., wsiąkać w siebie, pochłaniać.

Abstrahować łć., wydzielać pojęcie szczegółowe z pojęcia złożonego; pomijać; odejmować.

Abstrakcja łć., pojęcie oderwane, nie zmysłowe; roztargnienie; w matematyce: odejmowanie.

Abstrakcyjny, oderwany, niezmysłowy; A. nauki = nauki oderwane (filozofja, matematyka czysta), w przeciwstawieniu do doświadczalnych, stosowanych.

Abstrakt łć., pojęcie oderwane; człowiek zagłębiony w myślach, roztargniony.

Abstynencja łć., wstrzemięźliwość, powściągliwość; wstrzymywanie się od pewnych pokarmów, od popędu zmysłowego.

Absurd łć., niedorzeczność, głupstwo, nonsens.

Absyda lub Apsyda gr., półokrągło sklepiona nisza w tylnej ścianie kościoła, gdzie się mieści wielki ołtarz (fig.).

Absynt gr., likier z piołunu i anyżu.

Abszlus nm., zamknięcie, zakończenie rachunku w księgach buchalteryjnych.

Abszlusować nm., zamykać rachunki w księgach, bilansować, saldować.

Abszmak nm., niesmak, obrzydzenie.

Abszyt nm., odprawa, dymisja; żart., dać A. komu odprawić z kwitkiem, z niczem.