Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/145

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

z kilku koni jednej maści do jazdy (nie do robót); ciąg, ciągnienie ptactwa, przelot; jednym C-iem = zakrętas, pociągnięcie pióra, jednym pociągnięciem pióra, jednym ciągiem, nie zatrzymując się; posunięcie figury w grze w szachy.

Cugiel, zwykle w lm. Cugle, długie pasy rzemienne, przyczepione do munsztuka konia, za pomocą których jeździec lub woźnica kieruje koniem; lejce, wodze; popuszczać komu cugli = być zbyt pobłażliwym, pobłażać; ściągać C-e = ukracać, powstrzymywać, krótko, ostro trzymać.

Cuglowy, przym. od Cugle.

Cugowiec (-wca), koń cugowy.

Cugowy, przym. od Cug.

Cuha, Czucha, węg., sukmana górali tatrzańskich, gunia z czarnego lub białego sukna.

Cukier (-kru), nm., grupa wodanów węgla; słodka krystaliczna substancja, otrzymywana z trzciny cukrowej lub z buraków; kryształy C-u, kawałki C-u, mączka cukrowa; C. lodowaty C. w postaci dużych kryształów; C. gronowy — p. Glukoza: C. mleczny — p. Laktoza; C. owocowy — p. Fruktoza; C. słodowy — p. Maltoza: C. ołowiany, octan ołowiany, otrzymywany przez rozpuszczenie glejty ołowianej w kwasie octowym: w lm. Cukry = wyroby cukiernicze, cukierki i inne łakocie i przysmaki z cukru, słodycze.

Cukierek, przysmak wyrobiony z cukru z dodatkiem konfitur i t. p.; przen. ładna, miła dziewczyna.

Cukierkowy, czułostkowy, sentymentalny, banalny.

Cukiernia, zakład cukierniczy, miejsce gdzie się kupuje lub spożywa wyroby cukiernicze, gdzie się pije kawę, herbatę i t. p.

Cukiernica, puszka do cukru, naczynie szklane do cukru, w formie czary na nóżce.

Cukiernictwo, przemysł zajmujący się wyrabianiem przysmaków cukierniczych: cukierków, karmelków, ciastek i t. p.

Cukierniczy, przym. od Cukiernik.

Cukiernik, uprawiający cukiernictwo; utrzymujący cukiernię.

Cukrodajny, wydający cukier (rośliny).

Cukromierz, przyrząd wskazujący ilość cukru, zawartego w burakach lub w roztworze.

Cukromocz czyli choroba cukrowa (djabetes), nadmierne tworzenie się cukru gronowego w moczu.

Cukrowacieć, cukrzeć, zamieniać się w cukier, krystalizować ś.

Cukrować, cukrzyć, słodzić, zaprawiać cukrem; lukrować, lukrem i polewać; słodzić, uprzyjemniać; I pokrywać przykrą wymówkę słowami słodkiemi; wystawiać w lepszem świetle; C. ś. = zamieniać się w cukier, wytwarzać kryształki cukrowe.

Cukrowany, cukrem zaprawiony; przen. pozornie grzeczny, pozornie pochlebny (słówka), obłudny.

Cukrowarstwop. Cukrownictwo.

Cukrowaty, podobny do cukru, zawierający cukier, mający smak cukru, słodkawy: C-te ciała, grupy wodanów węgla o smaku słodkim, łatwo rozpuszczalne w wodzie, ulegające fermentacji.

Cukrowiec, trzcina cukrowa; owad o połysku srebrzystym, gryzący cukier, tkaniny, papier.

Cukrownia, fabryka, w której przerabiają buraki na cukier.