Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/140

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ne; czuwający nad robotnikami pańszczyźnianemi przy robocie; włodarz, podstarości, karbowy, gumienny.

Ciżba, tłum. pospólstwo, gromada, rzesza, mnóstwo; wielość czego; ciśniecie się; tłok, ścisk.

Ciżemki, zdr. od Ciżmy.

Ciżmy (-żem), blp., tur., obuwie węgierskie sznurowane (f.); trzewiki, płytkie buciki, półbuciki.

Cjanekp. Cyjanek.

Cjanowodórp. Cyjanowodór.

Cklić się, cknąć, cknić, nudzić, zbierać się na wymioty.

Cknąć, cknić, doznawać nudności, przykrzyć sobie, mierznąć; C. ś., stawać się nudnym, przykrym; nudzić.się; tęsknić.

Ckliwica, rodzaj roślin z rodziny liljowatych o korzeniu cebulowatym, używanym w medycynie.

Ckliwość (-ci), zbieranie się na i wymioty, nudności; czczość; obrzydzenie, wstręt.

Ckliwy, nudny, sprawiający ckliwość, pobudzający do wymiotów; skłonny do nudności; mdły; niesmaczny, wywołujący nudy, znudzenie lub nieprzyjemne wrażenie; i obrzydliwy: przesadnie grzeczny, zanadto słodki, udający słodycz.

Cknąć, cknić ś.p. Cklić się.

Clić, nakładać cło na przedmioty podlegające opłacie celnej, pobierać cło, oddawać do oclenia, płacić cło.

Cło (ceł), opłata wnoszona za przewóz, przywóz lub wywóz towarów za granicę lub z zagranicy; myto; C. protekcyjne, C. opiekuńcze lub ochronne — wysokie cło nałożone na wyroby zagraniczne, broniące przemysł swojski przed konkurencją obcokrajowa.

Cłowyp. Celny.

Cm., skróc. = centymetr.

Cmentarnik, stróż cmentarny.

Cmentarny, przym. od Cmentarz: grobowy, smutny, ponury.

Cmentarz, gr., miejsce grzebania umarłych, miejsce wiecznego spoczynku; plac około kościoła, na którym grzebano umarłych.

Cmentarzysko, dawny pogański cmentarz.

Cmok! wykrz., odgłos całusa, cmoknięcia, pocałowanie, mlaśnięcie; odgłos smakowania, łykania.

Cmokać, cmoknąć, mlaskać wargami lub językiem; całować, pocałować w usta lub w rękę: ssać, smakować; palić fajkę.

Cmoktać, mlaskać językiem, smakować, ssać, wysysać, całować.

Cnić się — z Cknić się.

Cnie, zacnie, szlachetnie.

Cnota, stałe dążenie człowieka do doskonałości moralnej; ogół pięknych i dobrych przymiotów człowieka: skłonność do dobrych uczynków, ku dobremu: życie zacne, postępowanie zacne; zbiór przymiotów właściwych pewnemu stanowi, powołaniu; sumienne spełnianie obowiązków; praca dla dobra bliźnich (cnoty towarzyskie, obywatelskie); zaleta; rys zacnego charakteru; ozdoba serca: piękne przymioty, zacność, szlachetność, prawość: C-y kardynalne = osoba cnotliwa, ludzie cnotliwi; jest to cnota nad cnotami, trzymać język za zębami = milczeć: C. kobieca = niewinność, wstydliwość, skromność; przymioty pożądane (np. w koniu, psie); C. z potrzeby = udana, z wyrachowania.

Cnotliwość, pełnienie cnoty; postępowanie cnotliwe.

Cnotliwy, prawy, pełny cnót, poczciwy; postępujący moralnie, zacnie, czyniący dobre uczynki: zacny, honorowy: bez zarzutu.

Cny, zacny, czcigodny, szlachetny, sławny, wyborny.