Strona:Lucjan Rydel - Pan Twardowski.djvu/102

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

t. z. deposito beanorum, czyli przyjęcie beanów do grona koleżeńskiego. Uroczystości tej towarzyszyły przeróżne śmieszne i dziwaczne obrzędy, jakie podaje „Rozdział III“. W końcu beanowie wykupywali się od figlów poczęstunkiem.
Str. 16. „Chemia i Alchemia“. Chemia, nauka o składzie i własnościach ciał. Alchemia, sztuka przeistaczania kruszców, zmierzająca do wytworzenia sztucznym sposobem złota. Uprawiana gorliwie w średnich wiekach i później nie doprowadziła do celu, dała jednak sposobność do dokonania wielu odkryć naukowych, jak n. p. wynalazek prochu.
Str. 16. „Gwiazdarstwo“ czyli astrologia, zajmująca się przepowiadaniem przyszłych losów ludzkich z biegu ciał niebieskich. Astrologia podobnie jak alchemia zakładała sobie cel niemożliwy i niedorzeczny, ale zapoznała uczonych z obrotami ciał niebieskich i posunęła naprzód badania astronomiczne.
Str. 17. „Maryacka wieża“, najwyższa w Krakowie, a nawet w całej Polsce, wznosi się na Krakowskim rynku przy kościele Najśw. Maryi Panny. Od niepamiętnych czasów strażnik czuwający dniem i nocą na jej szczycie co godzinę wytrębuje na cztery strony świata pobudkę zwaną „Hejnałem“.
Str. 17. „Kleparski Rynek“, Kleparz obecnie jedno z przedmieść Krakowa, zwał się pierwotnie Florencyą od imienia św. Floryana, którego relikwie papież Luciusz III przesłał Kazimierzowi Sprawiedliwemu w r. 1184. Dla pomieszczenia szczątków św. Męczennika, książę Kazimierz ufundował poza murami Krakowa kościół pod jego wezwaniem, a niebawem wyrosła na okół osada pod mianem Florencyi. W r. 1366 król Kazimierz W. nadał jej przywilej odrębnego miasta; później została wcielona do Krakowa pod nazwą Kleparza.
Str. 20. „Bakałarz“ (z łacińskiego: bacca laurea, gałązka laurowa), dawny stopień uniwersytecki, uzyskiwany przez zdanie egzaminów i odbycie naukowej dysputy. — Bakałarz miał prawo udzielania niektórych nauk, a równocześnie sam kończył wyższe studya.
Str. 21. „Klecha od św. Barbary“. Klecha, kościelny a zarazem zakrystyan. On zamykał i otwierał kościół, utrzymywał w porządku sprzęty i szaty kościelne, dzwonił, wypiekał opłatki, wybierał dziesięciny od parafian itd. Najczęściej bywał człowiekiem świeckim i żonatym, czasem miewał niższe święcenia. Kościół św. Barbary, tuż przy kościele NMP., zbudowany z końcem XIV. w.