Strona:Lew Tołstoj - Spowiedź.pdf/122

się więc tego, a co do reszty, róbcie jak chcecie. Złączyliśmy się z nimi dlatego, żeśmy postawili wyżej to, co istotne w religji, od tego, co nie istotne. Teraz czyż katolikom nie można powiedzieć; wy wierzycie w to i w to, co najważniejsze, a w stosunku do Filio que i papieża róbcie jak chcecie. Czy nie można powiedzieć tego i protestantom, złączywszy się z nimi w głównych punktach? Ten, z którym prowadziłem rozmowę zgadzał się z moją myślą, ale powiedział mi, że takie ustępstwa spowodują sarkanie na władzę duchowną, że odstępuje od wiary przodków i staną się powodem odszczepieństwa, a powołaniem władzy duchownej jest — zachowanie w czystości odziedziczonej po przodkach grecko-rosyjskiej prawosławnej wiary.
 I zrozumiałem wszystko. Ja szukam wiary, siły życia, a oni szukają najlepszego sposobu wypełnienia wobec ludzi pewnych ludzkich obowiązków. I wypełniając te ludzkie obowiązki, wypełniają je po ludzku. Cokolwiekby mówili o swem współczuciu, o błądzących braciach, o modlitwach za nich wnoszonych do Najwyższego Tronu, dla wykonania ludzkiej pracy trzeba gwałtu i gwałt się zawsze popełniał, popełnia i będzie popełniał. Jeżeli dwie