pierwszych autorów tyczył się zwłok człowieka, który okazywał zmiany kiłowe; w przypadku Murraya istniały u mężczyzny 58 letniego 4 worczaste tętniaki w tętnicy głównej, w części łukowej rozszerzonej wrzecionowato, zdaje się na tle kiłowem. Pęknięcie jednego z tętniaków było przyczyną nagłej śmierci przez wylanie się krwi do worka osierdziowego i uciśnięcie serca.
Czasem pęka tętnica główna, na pozór nie okazująca żadnych zboczeń chorobowych. I tak opisuje Crooke[1] przypadek odnoszący się do 45-letniego robotnika, który zmarł po kilkugodzinnem niedomaganiu. Przy sekcyi okazało się, iż przyczyną śmierci było pęknięcie od tylnej strony tętnicy głównej; ściany jej były cienkie i bardzo kruche, jednak bez miażdżycy i bez tętniaka. Samoistne pęknięcie tętnicy głównej tłómaczy Manchot[2] na zasadzie swych badań zwyrodnieniem włókien sprężystych warstwy środkowej. Czasem mogą istnieć braki rozwojowe lub powstałe przez przedarcie tych włókien w warstwie środkowej ściany, które zdaniem Manchota prowadzą do rozszerzenia się lub pęknięcia tętnicy głównej. — Podobne przypadki samodzielnego pęknięcia tętnicy głównej opisali: Bush[3] u 18-letniego chłopca, który zmarł nagle w czasie przejażdżki łódką, Hill[3] u 30-letniego mężczyzny zmarłego podczas snu, Marshall[3], Paul[3] i Strümpell[4]. Jeden z naszych przypadków, tyczący się wyrobnika liczącego lat 26, silnie zbudowanego i zdrowego, należy zaliczyć do tej grupy pęknięć tętnicy głównej; znaleziono bowiem u niego pęknięcie ramienia wstępującego tuż ponad zastawkami, skośne od dołu i przodu ku górze i tyłowi. Worek osierdziowy wypełniony był skrzepami i krwią płynną; na skórze prącia znajdywała się charakterystyczna blizna po wrzodzie twardym.
W wyjątkowych przypadkach może zniszczenie ciągłości ścian tętnicy głównej być następstwem spraw patologicznych, które występując w sąsiednich narządach, w miarę postępu i ją zajmują. Najczęściej są to zmiany chorobowe połyku (oesophagus). Co do tego narządu, to podaje König[5] iż przebicie tętnicy głównej zstępującej wywołują najczęściej owrzodzenia i rak połyku, najrzadziej ciała obce. Altmann[6] opisuje przypadek u kobiety, która zmarła nagle wśród krwawych wymiotów. Sekcya wykryła przebicie tętnicy głównej zstępującej od strony gardziela odłamkiem spożytej kości, która sprowadziła owrzodzenie gardziela z przebiciem jego ściany i tętnicy głównej na wysokości 4. tętnicy międzyżebrowej.
Obrażenia przepony, jak pęknięcia jej pod wpływem wysiłku fizycznego, zwłaszcza przepony poprzednio już w jakikolwiek sposób zwyrodniałej, prowadzą do śmierci nagłej przez uduszenie się; w szczelinę bowiem, która powstaje z pęknięcia, wciskają się trzewa brzuszne i nagle uciskają płuca.
Ze zmian w narządzie trawienia sprawiają jedne nagłą śmierć przez gwałtowne krwotoki, inne przez ostre zapalenie otrzewnej lub porażenie serca.
I tak wrzody żołądka nie zdradzając się długo żadnym objawem, dają wcale często powód do śmierci nagłej bądź to przez krwotok, bądź przez zapalenie otrzewnej. Takie przypadki opisują Grasset[7], Warfinge[8] i inni.
- ↑ Ueber zwei seltene u. ans versch. Ursachen entstand. Fälle von rapider Hersläbmung. Virchows Arch. f. path. Anat. i t. d. 1892. B. 129. H. 2.
- ↑ Ueber die Entstehung der wahren Aneurysmen. Tamże. Tom 121.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Archiv f. path. Anatomie Virchowa. Tom 129. Str. 200.
- ↑ Lehrb. d. spec. Path, u. Ther. B. 1. Pag. 514.
- ↑ Lehrbuch d. spec. Chirurgie. I. Band. Pag. 599. Berlin. 1885.
- ↑ Ueber Perfor. d. Aorta thor. vom Oesoph. ans. Virchows Arch. f. path. Anat. 1892.
- ↑ Annal. d’hyg. pub. et de méd. lég. 2° série, t. 48.
- ↑ Fall af hastig död genom förblödning ur ett ulcus ventriculi. Schm. Jahrb. 1892.
