Strona:Kobiety antyku.pdf/75

rzymskim, pisarza wieku II n.e., a w kręgach kultury greckiej okres hellenistyczny także przyniósł poważne zmiany w stosunku do kobiet. Historycy rzymscy, tacy jak Liwiusz i Tacyt, z których dzieł pochodzą wiadomości o kobietach, które tu przedstawię, bardzo wiele miejsca i uwagi poświęcali roli kobiet w opisywanych przez siebie wypadkach. Nie brak w tej tradycji i kobiet zbrodniczych, są jednak także wzory cnoty. Zaczniemy od dwóch postaci na pół legendarnych z wczesnego okresu dziejów Rzymu, o których Liwiusz żyjący w I w. p.n.e./I w. n.e. wiedział tylko z tradycji zachowanej u dawniejszych historyków.
 Już z początkiem republiki rzymskiej wiąże się legenda o nieskazitelnej Lukrecji. Była ona córką Spuriusza Lukrecjusza, według tradycji konsula zastępczego (tzn. zastępującego na urzędzie zmarłego lub chorego normalnie wybranego) z 509 r., a żoną Tarkwiniusza Kollatinusa, bliskiego krewnego ostatniego króla rzymskiego Tarkwiniusza Pysznego. Według legendy podczas oblężenia przez wojska rzymskie miasta Ardei zebrali się na uczcie młodzi dowódcy z rodu królewskiego i innych bliskich mu rodów. Podczas związanej z tym pijatyki zaczęli się przechwalać swoimi żonami i mąż Lukrecji zaproponował, żeby zamiast się tu przechwalać pojechali zobaczyć, co robią ich żony podczas ich nieobecności i wtedy przekonają się, na ile Lukrecja jest więcej warta od innych. Pojechali i zastali Lukrecję siedzącą późną nocą w otoczeniu służby i zajętą przędzeniem wełny. A tymczasem synowe królewskie zobaczyli przy uczcie marnujące czas z rówieśniczkami (Liwiusz I 57, tłum. M. Brożek).
 Pierwsze miejsce wśród kobiet przypadło więc Lukrecji, która gościnnie przyjęła męża wraz z towarzyszami, a pełen dumy Tarkwiniusz Kollatinus zaprosił wszystkich na ucztę. Jeden jednak z gości, Sekstus Tarkwiniusz, syn króla Tarkwiniusza Pysznego, zapałał namiętnością do Lukrecji i postanowił ją zgwałcić. Po kilku dniach w tajemnicy pojechali do Kollacji, został przyjęty gościnnie i umieszczony w pokoju dla gości. Kiedy wszyscy już w domu usnęli, z wyciągniętym mieczem uda się do sypialni Lukrecji, obudził ją i zagroził śmiercią, jeżeli się odezwie. Przerażonej kobiecie wyznał swoje do niej uczucie i usiłował skłonić do uległości. Kiedy jednak nawet pod groźbą śmierci nie chciała mu się poddać, wymyślił dodatkowy sposób. Zagroził jej hańbą, powiedział, że ją zabije, a przy niej położy zabitego nagiego niewolnika. I wtedy