Strona:Kobiety antyku.pdf/7

więc miała cech kobiecych. Kobiety greckie nie były też ograniczone do udziału w obrzędach wyłącznie związanych z bóstwami kobiecymi. W dziedzinie kultu i obrzędów nie było ścisłego oddzielenia mężczyzn i kobiet. Kobiety stanowiły główny orszak Dionizosa — boga, którego kult pochodził zapewne jeszcze z okresu II tysiąclecia p.n.e. i który zyskiwał coraz większą popularność i znaczenie w Grecji okresu klasycznego i hellenistycznego. Kobiety były też dopuszczane do misteriów eleuzyńskich na równi z mężczyznami. W sferze więc religijnej, w sferze kultu i obrzędów nie zaznaczał się tak wyraźnie rozdział płci i traktowania kobiet jako mniej wartościowej czy upośledzonej części społeczności greckich, choć istniały święta i obrzędy wyłącznie kobiece.
 Jeżeli jednak spojrzymy na inne dziedziny życia kulturalnego, to udział w nich kobiet okazuje się już znacznie mniejszy. Warto tu jednak przypomnieć, że nasze informacje dotyczą przede wszystkim najbardziej rozwiniętych państw świata greckiego, takich jak Ateny, Sparta, a znacznie mniej wiemy o życiu społecznym innych terenów, na których przecież przetrwały długo struktury plemienne czy większe państwa o charakterze etnicznym, z własnymi panującymi. W dalszych rozdziałach tej książki przedstawimy wprawdzie wiele kobiet wybitnych, o wielkich zasługach dla rozwoju kultury greckiej, ale były to raczej wyjątki. Wytworzenie się wspólnoty obywatelskiej mężczyzn w greckich miastach-państwach już w okresie archaicznym, a w pełni w okresie klasycznym, jakby odsunęło kobiety na plan dalszy. Są wprawdzie pewne ślady utrzymywania się w przeszłości wyższej pozycji kobiet: wspomniany wcześniej udział w kultach i obrzędach, występowanie postaci kobiet w rzeźbie okresu archaicznego równorzędne z postaciami męskimi (serie tzw. korai, warto tu zwrócić uwagę, że postacie młodzieńców są zawsze nagie, postacie kobiece zawsze w szatach); są pewne przekazy mówiące, że kobiety bywały na przedstawieniach teatralnych w okresie klasycznym, z całości jednak życia kulturalnego greckich poleis kobiety były wyłączone. Chłopcy byli kształceni w gimnazjonach, tworzyli jako młodzieńcy zorganizowane grupy, przygotowując się do swoich obowiązków obywatelskich — militarnych i politycznych. Jako dorośli mężczyźni brali czynny udział w zgromadzeniach ludowych, różnego rodzaju radach i instytucjach, pełnili funkcje urzędnicze (w państwach greckich urzędy sprawowano na