Strona:Kobiety antyku.pdf/4

 Ostatnie dziesiątki lat przyniosły ogromny rozwój badań nad historią kobiet we wszystkich okresach dziejów. Bodźcem dla wzmożenia zainteresowania tą tematyką stały się niewątpliwie współczesne nam ruchy feministyczne, szczególnie w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i w Wielkiej Brytanii. Powstała nieomal że odrębna specjalizacja badawcza „historia kobiet”. Nie miejsce tutaj na krytykę tak pojętej specjalności. W zakresie historii starożytnej zainteresowania te na szczęście spotkały grunt dobrze już przygotowany przez dawniejsze prace dotyczące historii rodziny, położenia prawnego kobiet itp., nie doszło więc na większą skalę do badania sytuacji kobiet antycznych w oderwaniu od całości naszej wiedzy o społeczeństwach antycznych. Wzmożone zaś zainteresowanie tą problematyką doprowadziło do ponownego, wnikliwego odczytania źródeł, wszechstronniejszej ich interpretacji z uwzględnieniem także źródeł ikonograficznych czy numizmatycznych Te nowe badania pozwoliły rozwiać niektóre utarte wyobrażenia, zerwać z utrwalonymi w naszej świadomości schematami.
 W tej książce, przeznaczonej dla ogółu interesujących się starożytnością czytelników, nie będzie miejsca na dyskusje naukowe i dokładne dowodzenie nowych ujęć. Te kilka zdań wprowadzających ma tylko uprzedzić czytelnika, że wizerunki kobiet antyku i ich sytuacji społecznej, które tu będą przedstawione, mogą go czasem zdziwić. Odbiegać bowiem mogą od utartych, utrwalonych w podręcznikach i wielu pracach popularnonaukowych dawnych przedstawień i interpretacji. Badania nad dziejami kobiet, wychodzące z ośrodków feministycznych, doszukują się przede wszystkim śladów upośledzenia kobiet i ich wyzysku, braku uznania ich wartości intelektualnych, duchowych, braku partnerstwa w stosunkach mężczyzna—kobieta. Wydawałoby się, że właśnie społeczeństwo grecko—rzymskiej starożytności stanowią świetny przykład takich właśnie zjawisk. Były one przez długie lata przedstawiane jako społeczeństwa mężczyzn, w których kobiety nie odgrywały większej roli, całkowicie podporządkowane woli mężczyzn, tworzonym przez nich prawom i obyczajom.
 Taki obraz wytworzył się przede wszystkim na postawie klasycznej literatury greckiej i wiązał się ze społecznością grecki miast-państw (polis). W dużej jednak mierze wiązał się także ze społecznością Rzymu i miast Italii rzymskiej, szczególnie w okresie republiki.