Strona:Kobiety antyku.pdf/19

treścią ich życia wobec zmniejszenia się znaczenia miast w wielkich monarchiach świata hellenistycznego. Także zanik wojsk obywatelskich wobec rozwoju armii zawodowych, w tym również najemnych, spowodował zmianę trybu życia mężczyzn. Coraz większą rolę odgrywa rodzina jako komórka społeczna, wzrasta więc także znaczenie kobiet. Zaznacza się to szczególnie w diasporze greckiej, gdzie z jednej strony działają wpływy niektórych ludów tubylczych, z drugiej zaś rola rodziny jako komórki zachowującej tradycje i obyczaje greckie w morzu obcych kulturalnie ludów.
 W II i I w. p.n.e. oddziaływują na społeczność grecką także wpływy rzymskie. Wprawdzie na terenie Półwyspu Apenińskiego zetknięcie się Greków i Rzymian nastąpiło już wcześniej, ale wiek II przynosi ekspansję rzymską na całość obszarów kultury greckiej. Dla naszych rozważań w dalszym ciągu tej książki równie ważne jest zapoznanie się z położeniem kobiet w Rzymie (mieście-państwie ludu rzymskiego) oraz wśród ludów Italii, z których niektóre (Latynowie, Etruskowie, Sabinowie) bardzo wcześnie weszły w skład państwa rzymskiego.
 Pobieżna nawet znajomość literatury rzymskiej pozwala uchwycić od razu różnicę w stosunku do kobiet. Jeśli w kulturze greckiej przeważa niechęć do kobiet, to u Rzymian znajdujemy z rzadka tylko ślad takich postaw (obszerniej to zagadnienie będzie przedstawione w rozdz. III, gdzie przedstawione będą wzorce pozytywne i negatywne kobiet przekazane przez obie te kultury).
 Czy jednak brak niechęci do kobiet oznacza, że ich sytuacja prawna, rodzinna, majątkowa była w Rzymie lepsza niż w Grecji? Zacznijmy, podobnie jak w szkicu dotyczącym Grecji, od spraw politycznych. Podobnie jak w Grecji kobiety były pozbawione prawa do udziału w życiu publicznym. Nie miały ani czynnego, ani biernego prawa wyborczego, tak samo jak w Grecji nie były członkiniami zgromadzeń, nie piastowały urzędów. Jak to już jednak podkreślałam wcześniej, taka sytuacja obowiązywała w naszej cywilizacji aż po wiek dwudziesty. W społeczności rzymskiej natomiast sprawowanie funkcji kapłańskich miało chyba chyba większe znaczenie jako funkcja publiczna niż w Grecji. Spotykamy zaś kobiety jako kapłanki w Rzymie, np. westalki tworzyły szczególnie szanowane kolegium kapłańskie i były ważnym elementem w kulce państwowym. Spotykamy też i później, w okresie cesarstwa,