Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/288

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Suknia śmierdzi drożdżami, czapka gdzieś na ławie;
Patrzajże krotochwile w takiej miłej sprawie!...

(1558)[1].



MIKOŁAJ REJ.
PORANEK A WIECZÓR.
(Z „WIZERUNKU CZŁOWIEKA POCZCIWEGO“).

Rano sie potem porwał, ano pięknie świta,
Już sie jeden o drugim ptaszek w lesie pyta,
Już skowronek na górze pięknie przepieruje,
Słowiczek we krzu krzyczy, gżegżołeczka kuje.
Poźrzy wzgórę: skały już jasno sie błyskają,
A promienie słoneczne ziemię rozświecają.
Zarza wzgórę wychodzi różanej piękności,
Na obłokach sie broją jasne odmienności.
...................
Gdy już było k wieczoru, słońce zachadzało,
Jasne nazad promienie po górach puszczało.
Ciemność od wschodu słońca ziemię pokrywała,
A mgła szara po górach też sie podnaszała.
Obaczywszy młodzienice, iż już noc przychodzi,
A iż każde źwirzątko już na pokój godzi,
Przyszedł nad piękną rzeczkę, cichuczko płynącą,
Wodę w sobie, by kryształ, nadobną mającą;
Rybki, sie po niej miecąc, na brzegoch igrają,
Ziółka, trawkę, robaczki, biegając, chwytają.
Oliwne drzewka wszędy przy brzegoch zielone
Stoją pięknym porządkiem, jako rozsadzone.
Zabawił sie, dziwując, aż go ciemność zaszła,
I owa zarza śliczna już mu była zgasła.

(1558)[2].



JAN KOCHANOWSKI.
NA ZDROWIE.

Szlachetne zdrowie!
Nikt sie nie dowie,
Jako smakujesz, aż sie zepsujesz.
Tam człowiek prawie

  1. Niepomierne biesiady. „Wizerunk własny człowieka poczciwego“, największy rozmiarami utwór wierszowany M. Reja, napisany na wzór łacińskiego poematu (Palingeniusa, Włocha, z epoki humanizmu). Obszerna nauka o cnocie.
    Pomorty, puzany — instrumenty dęte; Bachus — bożek, opiekujący się winem (skąd niby opiekun pijących); swe kochanki błaźni — czyni błaznów ze swoich zwolenników; szczka — ma czkawkę, respondować — odpowiadać, zgadzać się.
  2. Poranek a wieczór. Wzór Rejowych obrazków przyrody, pierwszych w literaturze polskiej. O „Wizerunku żywota i t. d.“ — patrz wyżej.
    Przepieruje — ćwierka; gżegżołeczka — kukułeczka; zarza — zorza.