Strona:Klejnoty poezji staropolskiej (red. Baumfeld).djvu/212

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Czy człowieka zrzuciwszy, i myśli dziewicze,
Wzięłaś na się postawę i piórka słowicze?
Czyli się w czyśćcu czyścisz, jeśli z strony ciała
Jakakolwiek zmazeczka na tobie została?
Czyś po śmierci tam poszła, kędyś pierwej była,
Niżeś się na mą ciężką żałość urodziła?
Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest, lituj mej żałości!
A nie możeszli w onej dawnej swej całości,
Pociesz mię, jako możesz, a staw się przedemną,
Lubo snem, lubo cieniem, lub marą nikczemną!

(1580.)[1]



JAN KOCHANOWSKI.
O SMUTNYCH PAMIĄTKACH.
(NA ŚMIERĆ URSZULI TREN VIII.)

Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory
Mojéj najmilszej córy:
Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie?
Żalu mi przydajecie?
Już ona członeczków swych wami nie odzieje:
Niemasz, niemasz nadzieje!
Ujął ją sen żelazny, twardy, nieprzespany.
Już letniczek pisany
I uploteczki wniwecz, i paski złocone,
Matczyne dary płone.
Nie do takiej łożnice moja dziewko droga,
Miała cię mać uboga
Doprowadzić, nie takąć dać obiecowała
Wyprawę, jakąć dała:
Giezłeczkoć tylko dała a lichą tkaneczkę,
Ojciec ziemie bryłeczkę
W główki włożył; niestetyż, i posag i ona
W jednej skrzynce zamkniona!

(1580.)[2]



  1. Tęsknota. „Treny“ napisał poeta po śmierci córeczki Urszuli, która umarła (w r. 1579), mając dwa i pół roku. Trenów wszystkich wydał poeta dziewiętnaście. Nazwa Treny“ (żałosne pienia) jest starogrecka. Nagłówki poszczególnych „Trenów“ (które w oryginale nie mają nazw osobnych, prócz ostatniego) przez nas tutaj użyte zostały dla wyraźniejszego zaznaczenia ich treści.
    Na szczęśliwe wyspy — „pola Elizejskie“ (miejsce pobytu dusz po śmierci, wedł. wierzeń starogreckich): teskliwe — smętne: Charon — przewoźnik dusz (do świata umarłych: wierzenia starogrec.; zdrojem niepomnym — „Letejskim“, który odbierał zmarłym pamięć życia ziemskiego: człowieka zrzuciwszy — pozbywszy się ciała ludzkiego: nikczemną — znikomą (ni-ku-czemu).
  2. O smutnych pamiątkach. (Tren 7).
    Ochędóstwo — sukienki: pisany — barwiony, kolorowy: uploteczki — wstążeczki; giezłeczko — koszulka.