Strona:Kazimierz Wyka - Modernizm polski.djvu/323

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dysław Seyda), która przybiera również nazwę „Młoda Polska”; organem jej stał się „Przegląd Poznański” pod redakcją Rabskiego. Leon Wasilewski pisał o „Przeglądzie” w krakowskiej „Krytyce”:

Jako pismo literackie i naukowe organ Młodej Polski może stanąć godnie obok warszawskich pism tego rodzaju. Stara się on zapoznać swych czytelników z nowożytnymi prądami w literaturze, sztuce i nauce, udzielając głosu najwybitniejszym siłom publicystycznym wszystkich trzech zaborów[1].

Istotnie „Przegląd Poznański”, który przetrwał zresztą tylko dwa lata, zaznajamiał czytelników z twórczością Strindberga, Hanssona, d’Aununzia, Maeterlincka, Hauptmanna, przyciągnął do współpracy obok Asnyka, Konopnickiej i Chmielowskiego takich autorów, jak Żeromski, Kasprowicz, Tetmajer, Matuszewski, Krzywicki[2].
Do spopularyzowania nazwy przyczyniła się także antologia Czesława Jankowskiego Młoda Polska w pieśni[3]. Książka pomyślana była jako dalszy ciąg Kwiatów rodzinnych Żmichowskiej; autor więc objął nią całość poezji drugiej połowy dziewiętnastego wieku, zamieszczając tu między innymi utwory Odyńca, Ujejskiego czy Pługa.

Zwycięstwo nazwy „Młoda Polska” i wyraźne powiązanie jej z literaturą modernistyczną dokonuje się na łamach krakowskiego „Życia” w latach 1898—1899. Największą rolę odegrał tu oczywiście manifest Artura Górskiego pod tym właśnie tytułem[4]. W świadomości pokolenia „ów artykuł właśnie ustalił nazwę Młoda Polska, wpisał ją do roczników literatury”[5], przy czym genetycznie wiązano ją z wzorem Młodej Skandynawii[6]. A. Górski tak tłumaczył wybór nazwy:

  1. L. Wasilewski „Młoda Polska” w zaborze pruskim, „Krytyka”, 1896, z. II, 8. 77—81.
  2. Por. E. Pieścikowski Opowiadania Stefana Żeromskiego w „Przeglądzie Poznańskim”, „Pamiętnik Literacki”, 1956, z. 3, s. 214—217.
  3. Młoda Polska w pieśni. Wybór celniejszych poezji ostatniej doby. Ułożył Czesław Jankowski, Warszawa 1898; data cenzury: 14 czerwca 1897.
  4. Quasimodo Młoda Polska, „Życie”, 1899, nr 15—19.
  5. J. Lorentowicz Młoda Polska, t. I, s. 19.
  6. Por. T. Sobolewski Młoda Polska w świetle krytyki, „Przegląd Tygodniowy”, 1902, nr 10.