Strona:Kazimierz Krotoski - Przyczyny upadku Polski.pdf/49

jaki sobie przygotowały same i dopóty muszą cierpieć i dopóty muszą odpłacać się póki w dwójnasób nie wynagrodzą swego grzechu.
 Jeżeli nie mogą uczynić tego, nie im gościć między żyjącymi; ich charakter narodowy, ta dusza narodu, ulatuje w państwo cieni dziejowych i zaklęta na bladych kartach historyi dla badaczy jest tylko widzialną, ciało ich staje się podścieliskiem nowego ducha, nowej narodowości, która nim owładnęła. Że dusza narodu polskiego nie uleciała, tego my dowodem. Mamy zapał to prawda; zapał piękny jest szlachetny i dalekonośny, bez niego narodu nie zbawi się, nawet nie obroni — jak mówi Kalinka, — lecz to wszystko o tyle jest prawdą, o ile ten zapał przyjmuje i wytrzyma próbę doświadczenia, rozwagi i czasu, inaczej nic nie wart i owszem szkodliwy jest, tworząc tylko same złudzenia, zwykłą strawę marzycieli. Zapałem samym nie stępimy nożów, godzących na życie naszej narodowości.
 Nam trzeba przedewszystkiem mę-