schizmatyckiej Moskwie lub Wołoszczyznie. Rozumie się, że wychowańcy takich szkół nie mogli być za unią i za Polską. Biskupów ruskich zamiast wciągnąć do senatu i zamienić ich przez to we wiernych sługów Rzeczypospolitej, odsunięto, bo biskupi polscy nie chcieli zasiadać wespół z biskupem tegoż samego Kościoła, dla tego, iż był tylko unitą. Nie dziw więc, że to duchowieństwo ruskie musiało być nieprzychylne Lachom, że ono było najusłużeńszem narzędziem Moskwy, która nie szczędziła pieniędzy, by ciągle wzniecać ruchy kozackie i hajdamackie. To jej zawsze łup bogaty na ziemiach polskich przynosiło. — Jak ta Moskwa później przedzierzgnięta na Rosyę pod Piotrem Wielkim już od roku 1723 faktycznie stała się panią Polski, to już do katastrofy tragedyi należy, jaką jest historya naszego narodu; nam tylko o wykrycie winy tragicznej chodziło. Ta zaś, jak w każdej prawdziwej tragedyi, leży w bohaterze samym, nie zaś po za nim. Nie chcę bynajmniej przeto winy całej nam
