nich „kalacie dom własny.” Wyście zdrajcy przekupieni przez ciemięzców, by zohydzić to, co nam najświętszem. Lecz nie uważali na krzyki te i obelgi miłośnicy prawdy, bo wiedzieli, iż tylko nożem gorzkiej prawdy da wyrżnąć się rak, toczący ducha schorzałego rodu. I mimo ogólnego oburzenia nieprzestawają dalej badać, dalej piętnować tego, co było złem i zgubnem, by oczyściwszy naród z wad przeszłych, uszlachetnić go na przyszłość. To com z tego usłyszał opowiem pokrótce.
Fakt rozbioru Polski nie ma podobnego sobie w historyi; bo choć w starożytności pochłaniały jedne narody drugie, to jednam tam inne panowały pojęcia, tam nie było idei ludzkości, tej idei, która mówi „co tobie nie miło, tego drugiemu nie czyń.”
W Azyi powstawały jedne państwa na gruzach drugich, lecz to nie narody dławiły drugie, tylko nowe dynastye, nowi króle strącali starych z tronów.
Rzym podbija ludy różne, stapia je na wzór i podobieństwo własne, ale te
Strona:Kazimierz Krotoski - Przyczyny upadku Polski.pdf/14
Ta strona została przepisana.
