które w okolicznościach tych objawiały się właśnie w formie widzialnych, przedmiotowych ciał duchowych, były zdolne myśleć i mówić, jak gdyby ziemskie istoty. Od czasu gdy kilkakrotnie w obecności kompetentnych sędziów wchodziłem z medjum po jednej stronie, a ze zmaterjalizowanym duchem po drugiej, potrząsałem ręką ducha przy powitaniu i pożegnaniu i rozmawiałem z nim prawie godzinami, nie mogę zgodzić się z poglądami tych, którzy widzą w tym wszystkim tylko słuchowe i wzrokowe złudzenia, cerebrację nieświadomą, siłę psychiczną, aurę nerwową i t. p. Logika, rozum, wnioskowania są tylko bezużyteczną tratą czasu i sił, jeżeli nie opierają się na badaniach praktycznych”.
Hartmann, który sądzi, że jest powołanym do zwrócenia uwagi spirytystów na metodologiczne zasady postępowania, powinienby rozważyć, że sam on popełnia błąd metodologiczny, nie pozwalając się przekonać faktom i czyniąc powątpiewanie swoim celem zasadniczym. Sceptycyzm nie należy do rzędu tych rzeczy które zyskują na zaletach w miarę jak on je coraz dalej po-suwa; za naukowo uprawnione może ucho-
Strona:Karol du Prel - Spirytyzm (1908).djvu/75
Ta strona została przepisana.
