Strona:Karol du Prel - Spirytyzm (1908).djvu/60

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

tak głęboko niezgodnego ze współczesnemi zapatrywaniami, że zatym przekonanie o prawdzie spirytyzmu może być tylko wynikiem długiego wewnętrznego rozwoju i że występuje ono jako pewien rodzaj kapitulacji pod naciskiem nie dających się odeprzeć faktów. Krótko mówiąc, u większości spirytystów przekonanie ich dostało niejako wymuszone, gdy wszystkie ich zarzuty krytyczne, jakie czynili oni samym sobie, zostały zwalczone przez fakty doświadczalne. Dlatego też wydaje się takim spirytystom wprost śmieszną rzeczą, gdy jakiś przeciwnik robi im pierwszy lepszy zarzut, jaki przyszedł mu do głowy, w tym przekonaniu, że zarzut ten uszedł uwagi zwolenników spirytyzmu, t. j. podczas gdy i oni naturalnie mieli dostatecznie wiele przenikliwości, aby postawić sobie takie zarzuty, ale pod wpływem doświadczenia musieli zaniechać ich jednego po drugim. Taki oświecony przeciwnik chce.nas więc właściwie cofnąć na stanowisko, na którym on sam po — zostaje, ale które my pozostawiliśmy już dawno poza sobą. Już sam fakt, że zarzuty te nie są czymś niesłychanie nowym, że przeciwnie, można je napotkać w zupełnie