Strona:Karol du Prel - Spirytyzm (1908).djvu/40

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jedynie z wielkim trudem i trudniej niż inni ludzie przekonać, że zaświat da się odkryć jedynie przez zatopienie się we własnym wnętrzu. — Słowem, w wypadku, przypuszczonym przeze mnie, prawda byłaby przyjętą kopnięciem nogi t. j., właśnie, jak dzisiaj spirytyzm jest przyjmowany.

Ażeby się ustrzec od udziału w takim przyjmowaniu spirytyzmu, należy zawsze pamiętać, że o świecie i zaświecie może być mowa nie w przestrzennym znaczeniu tych wyrazów, ale jedynie w znaczeniu podmiotowym i teoretyczno-poznawczym[1]. Kant powiedział, że zaświat jest nie innym miejscem, ale innym stanem, Hellenbach nazywa urodzenie tu i śmierć — przeznaczoną formą ujmowania, a obydwa te twierdzenia dadzą się także krótko wyrazić w ten spo-

  1. Uw. tł. Słowa świat i zaświat to nie dwie różne rzeczy, ale jedna i ta sama rzecz widoczna z różnych punktów widzenia: świat i wszelkie przejście ze świata w zaświat jest tylko zmianą punktu widzenia i niczym więcej. Nie przenosimy się ze świata na inne miejsce, zaświatem zwane ale umieramy tu i wskutek tego, to co było dla nas światem, staje się zaświatem.