Strona:Karol Ruprecht (szkic biograficzny).djvu/060

rych zważywszy na ściśnięty, stutysięczny tłum na placu i znaczne siły wojskowe, byłaby ogromną.
 O tem co zaszło pod Zamkiem, zatelegrafował Gorczaków do Petersburga, i odebrał ztamtąd rozkaz położenia końca wypadkom, użyciem najsurowszych środków. Nazajutrz więc (8. kwietnia) na tymże samym placu, wojsko już samo zaczepiło powracających z pogrzebu Ksawerego Stobnickiego, wieloletniego wygnańca na Syberji, i strzelaniem sprowadziło mniej gęsty wprawdzie tłum niż dnia poprzedniego, wszakże i tak dość znaczny, dla wywołania wielkiego nieszczęścia. Rozpoczęła się rzeź bezbronnych, ofiary liczono na setki. Rzeź ta nie położyła przecież, jak się w Petersburgu spodziewano, końca ruchowi, ale przeniosła go na inne pole, uczyniła głębszym i dla caratu groźniejszym.
 Data 8. kwietnia jest początkiem tworzenia się tajemnych związków i kółek, z których następnie wyniknęły dwie wielkie organizacje. Organizacje te objęły wszystkie warstwy narodu i wszystkie ziemie polskie, które w r. 1863 zlały się w jedną, pod Rządem Narodowym zostającą organizację.
 Na gruzach Towarzystwa Rolniczego powstała jedna z tych organizacji, nazwana obywatelską, a wzmocniona żywiołami inteligencji miejskiej, które do niej wprowadził Edward Jürgens, właściwy wraz z Karolem Ruprechtem