Przejdź do zawartości

Strona:Karol Mátyás - Słowniczek gwary ludu zamieszkującego wschodnio-południową najbliższą okolicę Nowego Sącza.djvu/20

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

16

Nazwy pól, zagród, karczem:

Na Górkach pod Wydrom (pole), na Wydrze (karczma), pod Kłapácem, na Bugáju, przy śtrece (kolejowéj), za śtrekom, na Psiárkach, na ŭOpálánce (karczma, pole), na Bajzbirówce (zagroda, będąca dawniéj własnością Niemca Bösbiera, którego Bajzbirem tu nazywają), w Paswiskach, pod Brzezinami, w granicach, na Solárzówce (zagroda), przy młyjnie, w Jispach, przy Berskiem, nad Jispami, Kozówka, Maćkówka, Frankówka, na Murowańcu (karczma, pole), na Przedwoju.




Charakterystyczną jest rzeczą, że każda cząstka narzędzia gospodarskiego ma tu osobne i dobre nazwanie. Weźmy np. wóz prosty drabiniasty.

z.

dyszel, dysiel; — podwójne rozszczepienie na końcu dyszla śnice; — drąg w środku woza, który jest na to „żeby dysiel nie sed na dów“, sfora; — deska, na któréj spoczywają drabinki przykrywa; — drabinki, lytry; — szczeble, szczeble; — drewniany wałek, na którego przedłużeniu żelaznem (synklu) obracają się koła uoś; — do osi przytwierdzony jest za pomocą żelaznych spięć („klárynek“) równo-długi gruby kawałek drzewa, násád; — przedłużenie żelazne osi, na którem obracają się koła, w które wbity jest gwóźdź (lon abo kurcáb), synkiel; — kowo, koo; — żelazna obręcz na kole, rafa; — drewniane koło, w które wchodzą szczeble u koła, dzwona; — szczeble, spryxy; — żelazne przedłużenie nasady koła, kowmirz; — dwie obrączki (jedna tuż nasadzie, druga daléj) na kołmirzu, podpáski; — żelazne obicie osi, podwozki; — gwóźdź trochę zakrzywiony, wbity w synkiel w tym celu, aby koło nie spadło, lon; — (gwóźdź bardziéj na końcu zakrzywiony, spłaszczony, w tym celu aby błoto nie wchodziło w koło, „bo jak sie naxlasce, to koa nie kcą jiś“, kurcáb; — drążek na przodzie, który trzyma „lytry“, połączony z synklem, luśnia; — drążek poprzeczny, przytwierdzony na końcu do śnic, podelga; — na násadzie spoczywa (w środku gwoździem ruchomym przytwierdzony) kawałek drewniany, koovrót; — z obu końców kołowrotu wychodzą na boki dwa wygięte drążki, połączone u przodu wozu z luśnią, w tyle z podkólkiem, kónice. — Drążek drewniany wygięty w tyle wozu, którego żelazny spiczasty koniec wchodzi w synkiel, a drugi górny koniec połączony jest z kónicą, nazywa się podkólek.

Części w skrzynce rzezalny.“

skrzynka; nogi zadnie; uodpyxac, zeby kosák sed równo koo stalice; popyxac, płaska deszczułka, która jednym końcem przytwierdzona jest do grząndki, drugim końcem wchodzi w wązki otwór w denku skrzynki na przodzie, służąca do posuwania naprzód słomy; grzęndka,