Strona:Karol Irzykowski - Nowele.pdf/125

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
CZEM JEST HORLA?
(RODZAJ PROGRAMU).

W przededniu swego obłąkania Maupassant napisał »Horlę«. Jestto straszne wyznanie autora-człowieka pod pozorem wizyi artystycznej.
Któż nie przeżył chwil, w których mu się zdawało, że coś niewidzialnego jest z nim razem, — że ktoś za nim chodzi, nad nim się pochyla, jest w jego myślach i snach?
Opętał go Horla, wampir, istota wyższa, której mnóstwo podobnych przybyło skądsiś na ziemię, — istota, dla której człowiek jest krową. To już nawet nie urojenie, poczęte w jakimś nadzwyczajnym stanie świadomości, nie gra filozoficznej imaginacyi, ale fizyologiczna rzeczywistość. Z początku nawet śmieszna. Pan strach! Pan strach wypija wodę z zatkanej ka-