Strona:Karol Boromeusz Hoffman - O panslawizmie zachodnim.pdf/70

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

gniewa Oleśnickiego, jeszcze nie biskupa, ale już proboszcza św. Floryana.[1] To ostatnie zdaje się do prawdy podobniejsze.

Posłowie czescy po odpowiedzi królewskiéj nie uważali jeszcze sprawy swojéj za straconą, wiedząc, że drugi klucz do niéj leży w Litwie. Zamiast przeto wracać do domu, puścili się za swoimi kolegami do księcia Witołda. W ich ślady ruszył do brata i Władysław Jagiełło. W czasie zapust 1421 roku zjechali się wszyscy u księcia litewskiego w Werni nad rzeką Mereczem. Tam posłowie czescy, ponowiwszy swoje propozycye Władysławowi Jagielle, i odebrawszy od niego tęż samą odpowiedź, co w Niepołomicach, ofiarowali koronę bratu jego, księciu Witołdowi. Była to kombinacya, wychodząca prawie na jedno. Władysław Jagiełło niemiał jeszcze dzieci płci męzkiéj, był starszym od brata, korona po nim spadłaby była niezawodnie na Witołda, zjednoczenie więc dwu narodów, jeżli nie pod jednym to pod drugim nastąpiłoby bratem. Wszakże Witołd, choć śmielszy od Władysława, niewidział jeszcze stósownéj pory deklarowania się otwarcie. Dał więc odpowiedź dyplomatyczną, by z jednéj strony nie wywołać zbyt gwałtownéj eksplozyi w Rzymie, a z dru-

  1. Zbigniew Oleśnicki w młodości żołnierz, zalecony królowi ze swoich niepospolitych zdolności, otrzymał był przy nim urząd sekretarza. Dla tego jednak nieporzucał oręża. W bitwie pod Grunwaldem, mając lat 21, uratował życie Jagielle, zwaliwszy z konia złamaném drzewcem nacierającego nań olbrzyma krzyżackiego. Ta zasługa powiększyła jeszcze jego wpływ na umysł królewski. Przywdziawszy późniéj sukienkę duchowną, otrzymał probostwo św. Floryana, a z czasem infułę krakowską, kapelusz kardynalski i wyszedł na jedną z najznakomitszych postaci historycznych XV wieku.