Strona:Karol Boromeusz Hoffman - O panslawizmie zachodnim.pdf/37

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

poszedł za przykładem niektórych innych monarchów, zaprowadził nową podówczas instytucyą Senioratu. Wydzielając wszystkim dzieciom pewne części kraju, związał je węzłem feodalnego posłuszeństwa przeciwko najstarszemu ich bratu i jedynemu monarsze. Rozporządzenie to naród przyjął, biskupi zaprzysięgli. Po jego zgonie nie dotrzymano mu słowa, myśli testamentu przeistoczono, podział feodalny krain i warunkowy wzięto za rzeczywisty; brat najstarszy, jedyny króli stróż całości państwa, padł ofiarą duchownéj klątwy i uszedł za granicę. Pozostałość po nim oddano małoletnim braciom i podzielono kraj na cztery części.[1] Ważna ta rewolucya nie uzyskała prawomocności dokonanego faktu względem zagranicy, jak odstąpieniem dobrowolném znowu jednéj najznakomitszéj części korony, to jest Szląska.

Z wypędzeniem starszéj linii Piastów i podziałem kraju, Polska, wypuściwszy z rąk swoją misyą historyczną, straciła na długi czas w Słowiańszczyznie Zachodniéj wszelkie znaczenie polityczne. Pierwsze owo zaparcie się myśli słowiańskiéj, pierwszy odwrót od polityki Bolesława Wielkiego, otworzyły na nowo śluzę germanizmowi, śluzę, którą był zamknął Bolesław. Pobratymcze pokolenia między Odrą a Elbą nie miały się już na co oglądać. Mogłyż się oglądać na pień, połupany w cząstki i którego najstarszy tetrarcha, zwyciężony w nierównéj walce, przepraszać musiał niemieckiego cesarza, boso i z gołym mieczem na karku? Udzielni tych pokoleń książęta, pokutu-

  1. O tym tak brzemiennym w następstwa a tak dotąd zamglonym dziejów naszych ustępie ogłosimy oddzielne pismo